Æskan - 01.09.1983, Qupperneq 21

n
HEIMURINN VAR MIKLU MINNI
tt
III
S7AW.
Hrafn Jökulsson tekur fyrsta viðtalið við afa sinn, dr. Jakob Jónsson
Séra Jakob Jónsson er fæddur 20. janúar 1904 að
Hofi í Álftafirði, sonur hjónanna Jóns Finnssonar og
Sigríðar Hansdóttur. Hann brautskráðist stúdent úr
M R. árið 1924 og cand. theol. úr Háskóla íslands
1928. Árnið 1965 varð hann doktor í guðfræði við
Háskólann. Hann þjónaði Hallgrímssöfnuði um ára-
tugaskeið en hefur einnig gegnt prestskap í Kanada
°9 á Norðfirði. Séra Jakob kvæntist árið 1928 Þóru
Sinarsdóttur og eignuðust þau fimm börn.
Mig langar að byrja á því að biðja þig að rifja upp
bernskuár þín og bera þau saman við nútímann. „Það
fyrsta, sem mér kemur í huga, er að heimurinn var miklu
mirini, heimurinn sem við lifðum í. Það var nú ekki nóg með
Það að þá datt'engum í hug að það yrði nokkurn tímann
fanð til tunglsins heldur gerði maður ekki ráð fyrir að fara til
ut|anda nema kannski einu sinni á ævinni. Og það var
ósköp lítið um ferðalög til annarra sveita. En það er merki-
ie9t að í þessu 200 manna þorpi voru margir sem höfðu
dvalist í útlöndum; prestur og læknir, smiður og sjómenn.
Nú og þarna komu alltaf skip, bæði innlend og útlend, og
ai|f vakti þetta náttúrlega hugsun unglingsins. Og maður
iiföi ákaflega mikið í samfélagi við náttúruna, bæði klettana
°9 sjóinn. Og í sannleika talað nokkuð djarft en unglingarn-
lr Þeir vöndust bara á að passa sig.
Bamaskóla höfðum við, alveg sérstaklega góðan. Ég
man lika eftir því að þegar ég var smápatti var efnt til
leiksýningar sem börn tóku þátt í. Það var kenndur söngur í
skólanum og meira að segja haldinn konsert - sungið op-
inberlega.
Hvað mig snertir þá hafði kirkjan snemma áhrif á mig í
9egnum heimilið og starf pabba. Og ég hef verið sérstak-
ie9a ungur þegar ég lærði að taka bænina alvarlega. Þegar
e9 rifja upp bernsku mína þá finn ég að það hefur verið mér
eölilegt að tala við Guð rétt eins og að tala við foreldra
mina. Ég meina ekki með bæn, einhverju kvabbi, þetta er
ekki eins og að hringja í matvöruverslun og panta hitt og
Þetta. Bænin ristir svo miklu dýpra.
Á mínu heimili var mikill og góður bókakostur þannig að
^aður lærði fljótt að meta góðar bækur, það held ég að
óafi haft mikið að segja.
Ég held að það hafi líka haft ákaflega mikil áhrif á mig að
Það ríkti svo gott samkomulag milli fólks. Það var bæði búið
fii sjós og lands og ég þekkti fólkið og komst inn í hugsunar-
óátt þess og ég umgekkst líka menntamenn þannig að það
var langur vegur frá að vera einhliða umhverfi.
Eitt er það sem hafði mikið að segja. Á þeim árum, sem
e9 var að alast upp, var ákaflega lítið drukkið. Það gat einn
Dr. Jakob Jónsson og Hrafn Jökulsson.
og einn maður bragðað áfengi, ef hann átti það til en það
var aldrei svo að það setti svip á samkvæmislífið. Maður
vandist þess vegna aldrei víni. Ég er alinn upp á stríðsárun-
um, var tíu ára þegar það skall á. Ég man meira að segja
vel hvernig veðrið var þegar fréttin barst heim um að fyrra
stríð væri skollið á. Þá var sendur maður frá sýslumannin-
um til hreppstjórans að tilkynna þetta því þá var enginn
sími. Og ég man þegar faðir minn kom inn og sagði frá
þessu. Ég gerði mér náttúrlega ekki grein fyrir nema ein-
stökum atriðum í sambandi við þetta.
En ég hafði séð dönsk herskip og mig hryllti við þegar ég
sá fallbyssurnar því ég vissi að þær væru notaðar til að
sökkva öðrum skipum. Aftur á móti þótti mér gaman af að
heyra dönsku sjóliðana leika á lúðra svo að bergmálaði í
klettunum. Núna horfum við á stríð gegnum sjónvarpið. En
ég held bara að frétt með símskeyti í gamla daga um að
skipi hafi verið sökkt milli íslands og Noregs hafi fengið
miklu meira á mann heldur en að horfa á orrustur í sjón-
varpinu. Ef maður ber allt þetta saman við það sem unga
fólkið hefur núna þá getur maður sagt að það er alið upp í
miklu betri húsum, það hefur miklu fjölbreyttari möguleika
bæði til atvinnu og náms. Það dettur heldur engum í hug
núna að hann geti ekki einhvern tímann farið til útlanda.
Ég get sagt fyrir mitt leyti að ég er ákaflega hrifinn af
mörgu sem er að gerast hjá ungu fólki. Ég get nefnt til
dæmis sönglíf og leiklist og fjölbreyttari kirkjustarfsemi.
Aftur á móti er það neikvætt hvað áfengi er komiö mikið til
sögunnar. Mín afstaða til áfengis er sú að það sé lánsamur
maður sem byrjar aldrei. Því það er í rauninni aldrei þörf á
því. Þörfin fyrir áfengi og tóbak er tilbúin, hún er ekki eins
og þörfin fyrir mat.
21