Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1948, Blaðsíða 31

ALMANAK
31
ríkislögum og ráðið kennara; en þar eins og víðar í þeim
frumbyggðum höfðu menn lítil föng á að reisa skólahús
fyrstu árin. Kenslan fór fram á heimili einhvers landnem-
ans; og var þá stundum þröngt setið, eins og geta má
nærri. Þessi skóli mun hafa lent í bvrjun að mestu hjá
Eiríki; en nú fengu nemendumir góða kenslustofu uppi
á lofti í þessu nýja húsi Björns; og þar hafði skólinn að-
setur í ein þrjú ár, en komst síðan undir sitt eigið þak,
ekki langt frá því heimili.
Frumbúaskólarnir urðu að sníða sér stakk eftir vexti.
Svo var um þennan skóla. Fátækt og annir voru harðar
húsmæður; nemendurnii- rifu í sig lærdóminn þegar færi
gafst; komu og fóru eftir hentugleikum. Aldur og menta-
stig fóru lítt saman; sami nemandinn kunni reikning vel,
en lítið í ensku, og svo framvegis. Varð því tilhögun öll,
og kenslan með, mjög svo óbundin, og bekkjaskifting
óákveðin, en hver fór það sem hann komst í náminu.
Skólastarfið hlaut því að vera nokkuð frumstætt og
ófullkomið. En það hafði sína kosti líka. Unglingarnir
þurftu ekki að sitja í sama bekk allan veturinn; þeir gátu
hert sig við námið ef þeir vildu; þurftu að keppast við
þegar timi var naumur, og það gjörðu þeir; enda tognaði
býsna vel úr þeim mörgum, andlega. Nafnkunnir menn
ekki svo fáir hófu nám sitt á “skólanum hjá Bimi Gísla-
syni” og báru þaðan ljúfar endurminningar; þar á meðal
synir Bjöms, þeir Haldor og bræður hans og Gunnar
Björnson og ýmsir fleiri.
Þjóðlega mentun hlutu flest íslenzku börnin í heima-
húsum samhliða skólanáminu. Meðal annara sem feng-
ust við það starf var Benedikt Bjamason frá Víkingavatni
í Kelduhverfi, maður alþekktur um Austurland, vel og
einkennilega gáfaður; þá kominn mjög til ára. Hann veitti
þeim Gíslasonum tilsögn í íslenzku og kristindómi.
Á skólanum í Westerheim mun hástig mentunar hafa
verið fimta bekkjar nám eða þar um bil. Eftir þann áfanga