Árbók (Kristilegt bókmenntafélag) - 01.01.1932, Side 55

49
ingu voru þau, að hún var fésjúk, valdafíkin
°g' ófriðsöm, Svo hafði hún í för með sér ann-
arlega trú, sem þessir útlendingar voru hreykn-
ir af. Starf hinna örfáu kristniboða hvarf svo
að segja alveg í öllu því háreisti, sem kaup-
sýsla og landvinningar hinna olli. Þeir snéru
sér til þeirra,, sem a.umastir voru, og vörðu
kröftum sínum til að létta birðar þeirra, án
í>ess að vekja nokkra verulega víðtæka athygli.
Var ekki við því að búast, að Austurlanda-
þjóðir fengju mikið álit á vestrænni menningu,
þar sem þeir höfðu svo að segja engin kynni
af öðru en lökustu hliðum hennar. Enda fór
svo, að það, sem vestrænt var, var um leið illt
í meðvitund þeirra.
Sú aðferð við kristniboð var lengi vel algeng-
Ust, að kristniboðarnir leituðust við að sýna
ókristnum mönnum fram á fánýti hins heíðna
síðar og ágæti kristinnar trúar með ýmsum
Hiksemdum. Meðal annars bentu þeir á hinn
mikla mun á þjóðfélagslegum þroska hjá vest-
rænum og austrænum þjóðum. Hætti þeimþáoft
til að gera of mikið að því, að verja vestrænu
rnenninguna, af því þeir gerðu sér ekki nógu
ljóst hversu afar lítið í henni er raunverulega
kristið. Af því, sem að framan er sagt um
framkomu vestrænna manna á Austurlöndum,
er augljóst að þessar röksemdir náðu ekki til-
gangi sínum og sízt meðal hinna upplýstu
manna. Þær vöktu oft þann grun, að kristni-
hoðarnir væru aðeins dulbúnir útsendarar hinn-
ar vestrænu drottnunarstefnu.
Stanley Jones segist í fyrstu hafa farið svona
að. Hann varði fyrst og fremst Heilaga Ritn-
ingu, ákveðin trúfi’æðikerfi og loks einnig vest-
4