Dýravinurinn - 01.01.1897, Side 54

44
en hver dýravinur hlýtur þó að kenna i brjósti um mæðurnar, er þær verða
að horf'a upp á dráp afkvæma sinna, er rjett að segja eru orðin sjálfbjarga,
enda ver gamla súlan unga sína eptir þvf sem henni er unnt, og ræðst hún
þá opt á veiðimennina með svo mikilii ákefð, að þeir verða að taka til bar-
efla til að verjast henni.
Aefrimyndinniá sömubls. er sýnd aðferð sú, er höfð er við lundaveiði i Vest-
mannaeyjum. Staðurinn er Elliðaey. Verkfæri það, sem þrír af veiðimönn-
unum halda á, kallast háfur. Er skaptið á þvf um 6 álnir á lengd, en álm-
urnar, sem netið er fest við, 2 álnir. Veiðiaðferðin er þannig (sbr. Fuglaveiðar í
Vestmannaeyjum eptir Þorstein lækni Jónsson, Eimr. II. 167): »Veiðimaður sezt
venjulega nálægt brún og velur sjer stað, þar sem minnstberi á honum og háfn-
um. Þegar lundinn flýgur fyrir í mátulegum fjarska, veifar veiðimaður upp
undir fuglinn og eptir honum. Missi veiðimaður eigi fuglsins, flækist hann i
netinu; veiðimaður dregur svo háflnn að sjer og drepur fuglinn. Ekki er unnt
að veiða í logni og ekki heldur í stormi. Bezt er að stinningskaldi sje og
dimmt uppi yflr, þvi að þá er lundi »bezt við«. Helzt er það geldfuglinn,sem
veiddur er. Veiðiaðferð þessi er hvergi nærri eins kvalafull og hin hrylli-
lega og ómannúðlega fuglaveiði, sem Þorsteinn læknir Jónsson lýsir á þessa
leið í Eimreiðinni II bls. 16.
»Lundinn var hjer áður veiddur einungis með greflum. Grefillinn var
mjótt eikarskapt, og var á annan enda þess festur gaddur eða krókur úr
stáli um 3—4" langur, sem myndaði rjett horn við skaptið. Tvær tegundir
vóru af greflum: langgrefill um H/a al. á lengd og stuttgrefíll 3/i al. Stuttgref-
illinn var notaður við hinar grynnri eða styttri lnndaholur, langgrefillinn við
binar dýpri eða lengri, en víða voru lundaholur svo djúpar, að eigi var einu
sinni unnt að ná fuglinum með langgreflinum. Veiðiaðferðin með greflum var
þannig: Þar sem veiðimaður sá þess merki, að lundinn mundi vera inni,
lagðist hann niður við holudyrnar, fór með grefilinn inn f holuna, og opt einn-
ig með handlegginn upp að öxl, ef holan var svo djúp; næði veiðimaður til
fuglsins, hjó hann stálgaddinum inn i hann, dró hann út, kippti honum úr háls-
lið og brá honum því næst undir belti sjer; sjerhver veiðiinaður hefur ávallt
ólarbelti yfir um sig. Þannig hjelt veiðimaður áfram allan daginn milli raál-
tíða, og veiddu góðir veiðimenn, meðan lundi var hjer mestur fyrir 40 árum,
opt 4—600 á dag. Með þessari veiðiaðferð var það einungis eggfuglinn, sem
drepinn var, en enginn geldfugl. Geta má, að gamlir sannorðir veiðimenn
hafa sagt mjer, að komið hafi fyrir, að þeir hafi náð og drepið allt að 20
lunda af hinu sama eggi.
Milli 1850 og 60 var hjer fundin upp hin óhappasæla veiðiaðferð með
netum. Voru þau lögð yfir holurnar, og lágu stundum í óveðrum dægrum
saman; lífið kvaldist úr fuglum þeim, er ánetjazt hötðu, og öll viðkoma fórst,