Heimilisblaðið - 01.07.1945, Síða 9

129
heimilisblaðið
íslandsferð fyrir hundraö árum ÖNNUR GRFIN
FERÐALÖG UM BYGGÐIR LANDSINS
AUSTUR 1 SVEITIR.
Frá Kalmanstungu fór frúin í versta VeÚri og lók
náttstað á kotbæ efst í Þingvallasveit (sennilega
Hrauntúni). Þar voru sjö fullorðnir menn og þrjú
llorn, en fjögur rúm í baðstofu. Var heimilisfólkið
"'jog kvcfað, sihóstandi og kjöltrandi, og gólfið hált
; krákuni og uppgangi. Húsbændur buðu benni eitt
úniið, en hún segist heldur hafa kosið að sitja nxt-
"rlangt á dyrahellunnÍ. Varð það úr, að hún fékk
náttból í rangala milli eldhúss og baðstofú, þar sem
|e>tnd voru mjólkurtrog og fiskur hékk á ráni.
'iðlögum var þessi rangali notaður til þcss að
JeAja kjöt. Hún hafði liugsað sér að halda áfram
ferðinni austur að Geysi og Heklu, en þar sem vcð-
nr var vont og hestarnir teknir að slæpast, afréð
nn að breyta ferðaáætlun sinni og halda til Reykja-
'*^nr að sinni.
,2,i- júni lagði hún svo af stað í austurferðina. Fór
h',n enn um Þingvöll, en þaðan sem leið lá austur
a'þar sem hún gisti í tjaldi, er Paul Gaim-
aed nafði Htið reisa og skildi eftir ferðamönnum til
?fn°ta. Beið bún þarna í tvo daga eftir gosi. Lýsir
hnn cnn á ný drykkjuskap, sem hún kotnst í kynni
' °g kveður upp þann dóm, að Arabar og Beduín-
. ar standi íslendingum mun framar. Annars leizt benni
nllvel á 8veitir |)ær, sem hún sá á austurleiðinni.
?*ú karst henni sú frétt, að liollenzkur prins væri
koniinri á freigátu til Reykjavíkur og ættu menn
ans bráðlega von austur að Geysi. Hraðaði hún sér
há '>rott að morgni hins 28. júní og var ferðinni
he“ið að Skálholti. Kom hún við að Torfastöðum,
og var þar viðstödd jarðarför. Þegar hún kom inn
! kirkjuna, eátu syrgjenclurnir þar og hresstu sig á
rennivini. Gröfin, sem kistunni var sökkt í, var
En dýpsta, er hún hafði séð um dagana. Segir nú
ekki af ferðurn liennar, fyrr en hún kemur að Skál-
nolti.
Skálholt var eitt sinn álíka þýðingarmikil
^iðstÖS trúarlífsins og Þingvellir í stjórn-
málalegum efnum. Hér var stofnaður fvrsti
^skupsstóllinn eftir kristnitökuna, og kirkja,
6e,w þar var áður, er sögð liafa verið bæði
8tór og falleg. Skálholt er nú niðurnídclur
8veitabær með tveimur eða þremur íbúðar-
kreysum og timburkirkju, sem ekki rúmar
nema eitthvað liundrað manns. Þar er ekki
einu sinni sérstakur prestur, heldur er stað-
Þrinn undir andlegri bandleiðslu prestsins
n Torfastöðum.*
Sr. Björns Jónssonar, síðar prests í Kaldaðar-
nesi. - Þýð
Niðurl.
Þegar við komu mína var mér boðið að
skoða allar minjar um forna frægð staðar-
ins. Mér voru fyrst sýnd olíumálverk, sem
hanga í kirkjunni og sö|ð eru vera eftir-
líking af Þorláki Skálholtsbiskupi, sem vegna
grandvars og guðrækilegs lífernis hefur áunn-
ið sér það eftirmæli að liafa veriö mestur
guðsmaður landsins.
Undirbúningur var hafinn að því að færa
hin liáu þrep frá altarinu og losa planka
iir gólfinu. Ég horfði á með mikilli eftir-
væntingu, og datt mér lielzt í hug, að nu
ætti ég að stíga niður í einhverja grafhvelf-
ingu, þar sem smurðar líkamsleifar biskups-
ins væru varðveittar. En ég verð að játa það,
að tilliugsunin heillaði mig ekkert, þegar
ég minntist þess, að þarna átti ég að sofa
um nóttina, ef til vill beint uppi yfir bmn-
um liins lielga manns. Ég hafði lika haft
„óg af þeim dauðu að segja þennan daginn. og
fann enn í vitum mér nályktma, sem eg
hafði andað að mér á Torfastöðum. A Is-
landi eru þeir dauðu- nefnilega ekki grafmr
fvrr en eftir heila viku, fremur en i Dan-
mörku. Mér létti þess vegna storum, þegar
ég sá, að þarna var aðeins marmarahella,
sem á var letrað eitthvað um hf og dauða
dýrlingsins, eins og venja er til.
Næst var mér sýndur ísaumaður skruði g
einfaldur, gylltur kaleikur, hvort tveggja fra
sömu öld. Síðan fórum við upp a kirkju-
loftið. Þar eru kirkjuklukkurnar og orgehð,
þegar söfnuðurinn cr svo vel a vegi sta< < -
ur að eiga slíkt, auk matvæla og margvjs-
legra amboða. Hér var opnuð allstor kista,
og þegar stórir tólgarskildir, aþekkir ostum
í laginu, höfðu verið fjarlægðir, kom x ljos
bókasafn, þar sem ég uppgotvaðx faeina lnna
merkilegustu hluti. Meðal fjölda mjog ?am-
alla bóka á íslenzku rak ég augun i þrju þyk
bindi, sem ég gat auðveldlega lesið, þvi að
þau voru á þýzku og höfðu að geyma fræði,
bréf og ræður Lúthers.
lÉg hafði nú skoðað hvaðeina og gat leyft
mé/að gefa dálítinn gaum að líkamlegum
þörfum mínum. Ég bað um heitt vatn i kaffi