Heimilisblaðið - 01.09.1958, Síða 8

Landbrotið er nokkur hluti Kirkjubæjarhrepps.
Milli þess og Síðunnar rennur Skaftá, all vatnsmikil.
Hólar og hæðir í Landbroti munu vera óteljandi,
ekki síður en Vatnsdalshólar. Góðar bújarðir eru
þar og margbreyttur gróður. Þarna er Hólmur,
þar sem hugvitsmaðurinn Bjarni Runólfsson átti
heima. Þarna er Nýibær og Hæðargarður og svo
kemur Skaftárbrú. Þegar þar er komið, blasir við
Stjórnarsandur, allstór sandslétta norðan Skaftár.
Lengi hefur verið reynt að græða upp þennan sand
og sporna við eyðileggingu af honum en gengið
illa, þar til nú á síðustu árum að sézt góður árang-
ur þess að vatni úr Skaftá er dælt upp á sandinn
með stórvirkri rafmagnsdælu. Vatnið rennur svo
um sandinn og heldur honum rökum, svo fræ, sem
sáð er í hann, hafa næði til að spíra og festa rætur.
En sandurinn er svo laus og léttur, að hann hreyf-
ist við minnsta blæ.
Nú er komið að Kirkjubæjarklaustri, sem orðið
er nokkurskonar höfuðstaður og samgöngumiðstöð
sveitanna milli sanda. Þar eru miklar byggingar og
margskonar starfsemi. Og brekkan upp frá bænum,
með ört vaxandi skógi, er eitt af ævintýrunum í
ræktunarmálum síðustu ára.
Svo margt gesta var komið að Klaustri, að ekki
var á bætandi. Einn góðviljaður heimamaður tók
bíl sinn og flutti okkur að Seglbúðum í Landbroti.
Þar hlutum við góðar viðtökur og gistingu hjá
kunningjakonu minni, Gyðríði Pálsdóttur. Maður
hennar, Helgi Jónsson, er dáinn fyrir nokkrum ár-
um, orðlagður gæðadrengur. í Seglbúðum er víð-
frægt myndarheimili og finnst mörgum þar gott að
koma.
Næsta morgunn voru flestir snemma á fótum.
Hreppsnefndarkosningar áttu að fara fram þennan
dag í öllum sveitum og flestir þurftu að heiman
þess vegna. Rigning var komin og austanstormur.
Um hádegisbil kom kunningi minn frá Króki að
Seglbúðum að sækja okkur. Hann skilaði okkur
að Fljótakróki. Þar með var komið í Meðalland,
mína æsku- og uppvaxtarsveit. Þar á ég góðkunn-
ingja á hverjum bæ og ótal minningar, ljúfar og
sárar. Þessum degi eyddi ég með því að heimsækja
Steinsmýrarbæina. Sumir þeirra eru nú rústir ein-
ar, svo hefur sandur og vatn þrengt að. Sár sakn-
aðprkennd fer um mann, þegar maður gengur um
eða fer fram hjá bæjarrústum, þar sem fyrir fáum
árum var lifað, leikið og starfað af mörgu fólki.
Um kvöldið komumst við að Hnausum. Þar býr
góðvinur minn, Eyjólfur Eyjólfsson hreppstjóri og
kona hans, Sigurlín Sigurðardóttir. Þar voru alúð-
legar viðtökur að vanda. Þó var sá galli á, að hús-
bóndinn var önnum kafinn vegna kosninganna og
undirbúnings ferðalags strax að morgni, svo að
lítill tími var til viðræðna eða minni en við hefð-
um viljað. Eyjólfur á Hnausum er sá eini Meðal-
lendingur, sem hefur haft stöðugt bréfasamband
við mig frá því að ég flutti þaðan úr sveit árið
1926. Þess vegna hef ég að nokkru leyti getað
fylgst með viðburðum á æskustöðvum mínum og
á ég í fórum mínum skemmtilegt bréfasafn frá hon-
um.
Næsta dag, eftir ágæta hvíld, flutti Vilhjálmur
EyjóÍfsson okkur á bíl þeirra feðga suður að Ba 1 'a
koti með viðkomu að Langholti. Um leið kornum
við inn í Langholtskirkju, þar sem ég á margal
hugljúfar minningar. Þar átti ég margar he g
stundir, allt frá bernskudögum til rúmlega fertug3
aldurs, og þar í garðinum hvila margir vinn 0
vandamenn. Allt þetta kallar fram margvíslega
hugsanir. Gleði- og hryggðarstundir rifjast upP
maður hlýtur hugbljúgur í hljóðri bæn að lel a
sambands við Hann, sem hefur örlagaþræðina
hendi sér, og þakka Honum allt og allt.
Að kvöldi þessa dags komumst við að Stron •
Það er einn af mínum gömlu vinabæjum. Þar y
nú Guðlaug Loftsdóttir Guðmundssonar frá Sön
um með tveimur sonum sínum og föðursystu1 •
Að Strönd héldum við til næstu nætur, en henn^
sóttum bæina í grendinni á daginn. Allsstaðar v
góðkunningjum að mæta, þó víða væru ,,í vinahop
inn komin skörð“. Gaman var að renna aug ^
yfir umhverfið, þar sem í hverri laut og bala e
ból einhverra minninga starfs eða leikja. Eitt P°ff_
mér þó mjög áskorta fullkomna ánægju. Alla dag
ana, sem við dvöldum í Meðallandi, var þoka, s
ekki var hægt að sjá hinn víðfeðma fjallahrin^r
sem allir dáðst að, sem sjá, enda er hann hö u
prýði lágsveita Vestur-Skaftafellssýslu. ,
Stórfelld er sú breyting, sem orðin er í Me
landi á þessum árum. Mýrarnar hafa verið ræs
fram með djúpum skurðum. Við það hafa shaPa
skilyrði til túnræktar, enda eru nú orðin stoi
falleg tún þar, sem áður voru lítil eða nær eng
Sandflákarnir eru friðaðir með girðingum, se
virðast ætla að gefa góða raun til hjálpar upP^
græðslu sandanna. Sveitin er komin í allgott ve»
samband og innan hennar eru góðir vegir að lle
um bæjum.
Ekki tjáði lengur að dvelja. Of langt yrði
að bíða að þokumistrinu létti. Á Melhól býr
kunningi minn, Gísli Tómasson. Hann lét nu 1 "
okkur að Flugu í Skaftártungu. Farið er hjá e^.
velli. Það var lengi ein bezta bújörð í Meðallan^
en eyddist af sandfoki. Fór þar fagurt og , ^ p
gott land undir sandinn. Nú er þetta að groa . jj
og gengur melgrasinu vel að undirbúa skilyr° .
vaxtar öðrum gróðri eftir að landið var friðað m
öflugri girðingu. .
Á Leiðvelli var þingstaður hins forna Leiðva
hrepps, áður en honum var skipt í þrjá nie”eg.
Þar fór fram kjör alþingismanns sýslunnar a 111
an kosið var á einum stað í kjördæminu. Og V
hefur verið þingstaður eða einhverskonar sa
komustaður í fornöld. Á það benda fjölma1 ^
tóftaleifar, sem sáust allglöggt, þó vallgrónar vsel0j
áður en sandurinn fór yfir. Þær voru vestm
bænum og hafa auðsjáanlega verið búðir þingS ^
í Leiðvallahraunum var ágætt berjaland og m1 v
áður en sandurinn spillti öllum kostum þess.
Nú er fljótlega komið í Skaftártungu. ^e^U^gUI-
er góður og brýr á lækjum og kvíslum, sem _
voru til tafar og erfiðleika á þessari leið. Yfn ag
vatnið er farið hjá Ásum og brátt er kom1
Flögu. Þar er viðkomustaður áætlunarbíla °S
biðum við lengi eftir að bíll kæmi að austan.
184 — HETMILISBLAÐIÐ