Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1921, Side 6

244
Gísli Skúlason:
IIÐUNN
En er það í rauninni nokkru lagi líki, að nienn,
þegar áföllin mæta, þau áföll, sem eyðileggja efna-
haginn, þau áföll, sem gera manninn ófæran lil að
sjá fyrir sér sjálfan, skuli þurfa að vera annara
manna handbendi, hvort heldur er skyldmenna sinna
eða sveitarinnar? Eða réttara sagl: Er það nokkru
lagi líkt, að áföllin — og hér tala ég eingöngu um
ósjálfráð, persónuleg áföll — skuli geta gert inann-
inn óhæfan til sjálfsframfæris? Er það að vera of-
harður í kröfum, þótl maður vænli þess að vera
meiri réttindum trygður, minna háður áföllunum,
fyrir að lifa í siðuðu mannfélagi heldur en t. d. með
því að vera einsetumaður uppi á öræfuin? En hvaða
réttindi hefir svo áfallamaðurinn fyrir að lifa í svo-
kölluðu siðuðu mannfélagi? Pau að vera bónbjarga-
maður annara, taka frá öðrum þann forlagseyri, sem
þeim oft er um megn að borga, oft það mikið um
megn, að þeim verður afkoman nærri ókleif á eftir.
Skárri eru það nú réttindin!
Ef t. d. 100 manns væru á fundi, og hver fundar-
maður gerði grein fyrir því, hvað mörg tilfelli hann
þekkir, þar sem áföllin, og þar með talin ellin, gerðu
menn að annara handbendi eða a. m. k. stór-lamaði
efnahag þeirra, þá væri þess meiri von að þeim
fundi yrði ekki lokið fyrsta kastið. En þótt þetta
væri gert og fundurinn yrði ærið langur, þá er ég þó
viss um, að hver einstakur myndi ekki eftir í svip-
inn nema fáum áföllum af þeim, sem honum væri
kunnugt um. Því að svo mikil er áfallamergðin, að
menn venjulega veita ekki einu sérstöku áfalli eftir-
tekt nema rétt í bili, svo gleymist það og önnur
koma í staðinn. Tilgangur minn er ekki heldur sá að
fara að rifja upp einstök tilfelli, enda gerist sliks
ekki þörf. Þó get ég ekki stilt mig um að nefna eilt
tilfelli, sem ég þekki. Maður, kvæntur með 4 börn í
ómegð — vel sjálfbjarga maður við atvinnu sína —