Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1930, Blaðsíða 34

144
Um tregðu.
IÐUNN
um af sfað. Það kemur þess vegna upp úr kafinu, að
tregðan er ekki óvinur framsóknarinnar. Væri engin
tregða til í bílnum, kæmist hann ekkert áfram.
Hér er annað dæmi: Það er áreiðanlega minni tregða
gagnvart hönd minni í fjöður en í blýlóði. Fjöðrin lætur
oss ekkert fyrir hafa, er vér lyftum henni upp. Hins-
vegar verður að beita nokkuru afli til þess að taka upp
blýlóðið — það er tregara. En ef vér ætlum hinsvegar
að kasta hvorutveggja frá oss, þá vitum vér hvort lengra
mundi draga. Það er alveg sama hve miklu afli væri
beitt á fjöðrina, hún bærist aldrei nema fáein fet frá
hendinni. Þegar steyptar eru fallbyssukúlur, þá verða
þær að vera því þyngri, sem lengra á að draga. Því
meiri sem tregðan er, því meira sem fyrir hlutunum
verður að hafa í upphafi, þess meiri líkindi eru til þess,
að eitthvað sé með þeim hægt að gera. Tregðan í hlut
unum er ekki mótsetning framsóknarinnar í þeim, hún
er þvert á móti skilyrði framsóknarinnar.
IV.
Nú hafa þeir menn, sem talið hafa tregðuna óvin
framsóknarinnar, bent á, að áhrifa hennar gætti ekki
síður við andleg efni en líkamleg. Þetta er rétt að því
leyti, að eðli tregðunnar í andlegum efnum er vafalaust
næsta svipað því, er það birtist í aflfræðinni sjálfri. Með
öðrum orðum, tregðan reynist ekki frekar nein óvættur
á vegi lífsins (vér verðum að nefna lífið »andlegan«
mátt, þar til líffræðinni tekst að skilgreina þann kraft
nánar), en hún reynist óvinur líkamlegs afis. Tregðan er
eins nauðsynlegt skilyrði til þess að ná nokkurum árangri
í andlegum efnum, eins og hún er nauðsynleg til þess
-að ná nokkurri framsókn í líkamlegum.
Vér skulum fylgja hugsuninni lítið eitt eftir.