Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1930, Blaðsíða 44

154
Um tregðu.
IÐUNN
hver sé staða hinnar eiginlegu menningar í ferilssögu
mannanna. Til þess að skýra þetta hugsar hann sér, að
allri hinni hægfara og erfiðu þróun væri þrýst saman í
eina mannsæfi. En ég læt hann hafa orðið:
»Hugsum oss, að einni kynslóð manna hafi tekist að
afla sér þess alls, sem nú er talið til menningar. Þeir
hefðu orðið að byrja, eins og allir einstaklingar gera,
gjörsamlega menningarlausir, en þeim er ætlað að rekja
allan þennan feril, sem kynslóðirnar hafa farið t. d. síð-
ustu fimm hundruð þúsund árin. Sérhvert ár kynslóðar-
innar svaraði þá til fíu þúsunda ára í ferli mannkynsins.
Sé miðað við þennan mælikvarða, þyrfti þessi sjálf-
lærða kynslóð fjörutíu og níu ár, áður en því vitsmuna-
lífi væri náð, að hún gæti lagt niður fornan ávana og
inngróna siði reikandi veiðimanna, en setfist að hér og
þar og tæki að rækta jörð, skera upp, temja skepnur
og vefa óbrotnusfu klæði. Sex mánuðum síðar, eða er
hálft fimtugasta árið væri liðið, höfðu nokkurir þeirra,
er bezta höfðu aðstöðuna, fundið upp skrift og með því
komið á fót frábærilegri og undursamlegri aðferð til þess
að breiða út og viðhalda menningu. Þrem mánuðum
síðar hafði öðrum flokki tekist að slípa bókmentir, Iistir
og heimspeki svo ágætlega, að næstu vikur var til þessa
jafnað. I tvo mánuði hefði þessi kynslóð vor lifað við
blessun kristindómsins; prentsmiðjan er ekki nema hálfs-
mánaðar gömul, og ekki höfðu þeir haft gufuvélina nema
tæpa viku. I tvo eða þrjá daga hafa þeir verið að þjóta
fram og aftur um hnöttinn á gufuskipum og í járn-
brautarlestum, og ekki er lengra síðan en í gær, er þeir
rákust á töframöguleika rafmagnsins. Síðustu klukku-
sfundirnar hafa þeir verið að fljúga í loftinu og sveima
undir yfirborði sjávarins, og hafa þeir þegar beitt síð-
ustu uppfinningum í ófriði, sem að mikilleik samsvaraði