Kirkjuritið - 01.05.1936, Blaðsíða 20
194
Magnús Jónsson:
Kirkjuritið.
væri líka óálitlegt, ef maðurinn ætti í trúarefnum að
iiætta að vera skynsemisgædd vera.
Þá vil ég nefna hina algengustu skilgreining trúar-
innar, en það er að líta á trúna sem afstöðu, hjartaaf-
stöðu mannsins til einlivers, og í æðsta skilningi til
Guðs. Trúin er þá traust, undirgefni, kærleikur, friður,
fögnuður. Þetta er það, sem trúfræðin kallar fides qua
creditur, trúarþelið, án tillils til, eða að minsta kosti að
miklu leyli óháð sjálfu trúarinnihaldinu.
Trúin í þessari merkingu sameinar, dregur trúarflokk-
ana hvern að öðrum. Hún talar alheimsmál tilfinning-
anna, og þar skilur því hver annan, svo framarlega, sem
þeir eiga sameiginlega kærleikann til (fuðs og traustið
til hans. Engin kenning um óskeikulan páfa getur kom-
ist þar í milli, svo að ég taki sama dæmið aftur.
Það er nú eðlilegt, að það sé nær hjarta okkar að
sameina heldur en að sundra. En þó verðum við að
játa, að einnig megi heita þessu sameiningarafli trúar-
þelsins svo einhliða, að af hljótist vafasamur gróði. Þar
sem það er gert hefjasl trúarbragðasamsteypurnar og
trúarruglingurinn, og hættan er á því, að alt gufi upp í
einliverja óljósa þoku, sem engum fullnægir og alt afl
vantar.
En á þvi getur enginn vafi leikið, að á þessu sviði á
trúin sín megin lieimkynni og mesta styrk, því að hér
erum við komin inn á svið tilfinningalífsins. Trúin er í
insta eðli sínu tilfinning, ofsaleg eða róleg eftir atvik-
um og eftir skapferli livers manns. En að þessu leyti er
trúin að mestu leyti ólýsanleg með orðum, því að til-
finningum verður aldrei með orðum lýst sjálfum, eins
og þær eru. Orðin ná aðeins til hugmyndalífsins, og til-
finningalífinu verður því aðeins lýst með því að nota
myndir úr hugmyndalífinu, meira og minna ófullkomn-
ar. Kærleika er ómögulegt að lýsa né heldur hatri, og
fyrir þeim, sem ekki á þessar tilfinningar sjálfur, verð-
ur þetta þvi ævarandi lokað land. Þannig er það og