Kirkjuritið - 01.11.1937, Síða 30

366
Benjamín Kristjánsson:
KirkjuritiíS.
lausa neitun á nauðsynlegustu þörfum lífsins gagnvart
vesalingunum — þetta járnvarða vígi hinna voldugu
utanum hin harðsóttu og dýrmætu gæði lífsins.
Aleinn stendur Guðmundur í mildi sinni gagnvart
aumingjunum og með blæðandi sorg í hjartanu, trúandi
á miskunn guðs — andspænis hrottaskap og siðleysi
Sturlungaaldarinnar, sjálfur lirakinn og hrjáður vegna
hrjóstgæða sinna.
Oft hefir honum verið lýst af litlum skilningi sem ein-
sýnum, þverúðarfullum og hálfbrjáluðum ræflabiskupi,
óhappamanni, sem betur liefði farið, að aldrei hefði
biskupsdóm þegið. En miklar mættu hans ávirðingar
vera, ef vér gætum samt ekki elskað hann, ef vér sæjum
ekki, að hrakningar hans og píslarvætti var fyrsl og
fremst að kenna því, að hann var sannkristinn maður á
heiðinni öld. Hafi biskupstign hans lialdist í lítilli virð-
ing, og gengið eftir því, er hann spáði á Víðimýri forðum,
er Kolbeinn Tumason breiddi fyrir hann hinn slitna dúk,
þá stafaði það af þvi, hversu andi og hugsjónir kristin-
dómsins var litils metið á þessari öld.
Hinn lirakningssami biskupsdómur Guðmundar er að-
eins tákn guðskristninnar í landinu. Að Guðmundur lifði
ekki í blóma og góðri virðingu á þeirri öld, sýnir aðeins
það, að hann tók aldrei sættum við ranglætið og misk-
unnarleysið, hann sló aldrei af því, er hann liugði guðs-
lög, til að kaupa sér frið.
Og hafi hann orðið ofsafenginn stundum, þegar hinum
hungruðu var neitað um mat, eða vesalingunum hans
var misþyrmt eða þeir drepnir fyrir augum lians, þá var
það að minsta kosti mannlegt, og eins hitt, þó að liann
læsi þá á kröftugri norrænu bannfæringu yfir þá, er
hann leit á sem þverbrotna og iðrunarlausa stórglæpa-
menn.
Gætum að því, að það var einkum í þeim málum, er
hann hugði varða framgang guðskristninnar í landinu,
sem hann var örðugur og óbifandi. Persónulega var