Kirkjuritið - 01.01.1964, Side 47

KIRKJ URITIÐ
41
liinum listræna hugsunarliætti og sjónarmiðum. Sú ólga, sem
Giovanni Bellini vakti á tímurn Cenninos brýzt nú fram í óraun-
sæjum, algyðislegum fjálgleika, með ójátaðri lineiging að
óendanleikanum.
Trúmótuð list er til í öllum löndum, meðal allra þjóðflokka
°g á hvaða menningarskeiði sem er. Steinristur frá frumskeiði
ntannkynsins bera mót af helgisiðum og dýrkunarvenjum. Hvar
sem er liafa trúarbrögðin sett sinn svip á mannlega myndlist:
hið kynlega myndletur liinnar afríkönsku listar, sandmálverk
Indíána í eyðimörkum Arizona, tröllatákn Lappa og Eskimóa
°g nú síðast á tilraunir hins ofmenntaða myndgrúskara í þá
utl að túlka gátur undirvitundarinnar með leyndardómsfull-
um táknum og litdregnum hugdettum.
Sú var tíðin að náttúrulegu málverkin voru talin skaparan-
11111 niest til dýrðar. Listamaðurinn var svo rígbundinn fyrir-
myndinni, að h ann gerði allt, sem liann gat til að festa liana á
Jéreftið. Hvað lítið, sem út af bar, var talið bera vott um virð-
mgarleysi fyrir liinu „helga“ kalli listarinnar.
Fjölmennir listhópar stóðu vörð um þessa skoðun. Lista-
sagan greinir frá ófáum dæmum þ ess að umburðarlausir ákafa-
jnenn beittu ofbeldi í baráttunni fyrir hinni sönnu list — að
Pvi er þeir töldu. Þannig hefur þróunin orðið seinfarari á
s'iði listanna en öðrum menningarsviðum.
Túlkandi list er svo erfðabundin, að hugmyndaflug skoðand-
ans hlýtur að leiðast af því, sem listamaðurinn dregur upp
u,vnd af. En um leið og listin leysist úr viðjum liinnar lilut-
^egu túlkunar, fær lnigmyndaflug skoðandans líka óbundna
l|tras. Þann veg fær listamaðurinn ný færi á að móta verk sitt
;l ólíkt persónulegri hátt sem tákn trúar sinnar, tilfinningar og
1 Ja. Myndlistin verður því miklu meira boðskapartæki en
t'ð^' er nu runninn, sem listamenn miðalda og síðari
1 a leyfðu sér ekki einu sinni að dreyma um.
st ei * hstamannanna mótast sem sé á vorum dögum miklu
en ar af manngerð þeirra, lífsviðhorfi, siðaskoðunum og trú,
urn1 ll®ka®lst. Þetta á líka við liinn kristna listamann. Hon-
K 'C' IUl llæSari vandi að láta verk sitl vitna um trú sína.
ristinn listamaður leitar því í bæn sinni liinna frumkristnu
tattarlinda með þá von í brjósti að sér gefist kraftur, hugsýn
°& oðskapur, sem komið geti meðbræðruin lians að liði.