Kirkjuritið - 01.06.1971, Page 32

of mikill, segir hann. Þó kynni að
vera œskilegra að flytja lítil tónverk
í messum til tilbrigða.
Hér hefst einhvers konar „kadensa"
um messuform. Martin Hunger lœtur
svo um mœlt, að ekki muni mörg ór
líða, þar til „klassísk" messa muni
viðtekin hér ó landi. Séra Arngrímur
er vantrúaður, kveðst raunar hólf-
feginn logninu, en líklega ber að
skilja hann einhverjum galgopa-
skilningi. — Martin telur, að hjólið
verði ekki stöðvað. Þar kemur sitt-
hvað til. Nómi guðfrœðinga er svo
hóttað. Ný sólmabók er vœntanleg
og síðan handbók. Bóðar munu
valda ókyrrð og hljóta heitar viðtök-
ur eftir öllum lögmólum. Svo hefur
að minnsta kosti reynzt í Þýzkalandi.
Og Martin telur yfirburði hins „klass-
íska" forms mjög augljósa. Innihald
þess er miklu meira. Þar er auðskilið
og vitað til hvers hvað eina er. Því
fer fjarri, að svo sé um hið róman-
tíska messuform, sem hér hefur svo
lengi verið tíðkað. Jú, „klassíska"
messan kemur og kemur fljótlega, —
fyrr en tuttugu ór eru liðin. Martin
er mjög bjartsýnn.
Vekja þarf tónskóldin
Síðan er lítillega vikið að því, hversu
starf organista krefjist mikillar vinnu,
ef vel ó að vera. Því þarf að bœta
kjör organista, svo að viðunandi sé.
Að öðrum kosti verður hjakkað í
sama farinu.
Ég spyr um stefnu og stíl í kirkju-
tónlist. Martin svarar því til, að ekki
skuli bindast ókveðnum stíl. Hins
vegar segir hann, að hœfa nútíma-
tónlist skorti í messuna. Þar sé þó
sitthvað að varast. Heyrzt hafi raddir
manna, sem kalla vilji Bach og
barokktónlist spillingu í messunni og
tilbeiðslunni, — segja að þar sé feg-
urð og leikhússtemning, en ekki til-
beiðsla eða messa. Bach var raunar
gagnrýndur með þessum hœtti, þegar
í samtíð sinni. Og Martin nefnir
dœmi um, hversu tónlist geti skemmt
þann boðskap, það orð, sem hún
fylgir, lagið við alkunnan sólm: O,
þó nóð, að eiga Jesúm.
Séra Arngrímur segir, að eitthvað
verði þó að vera fyrir þó, sem vilji
syngja, og því er jótað. En því nœst
berst talið með einhverjum hœtti að
predikuninni og hinu œðra valdi,
sem er bakhjall hennar, þó að dreif-
ingu valds, sem einnig verður að
vera í nútímanum. Niðurstaða er sú,
að fólk vill lóta hrista sig upp úr
bekkjunum. Nefndir eru hvítasunnu-
menn og söngvar þeirra, og enn
fleira kemur til sögu, unz ég er loks
svo ruglaður í rlmi, að ég spyr, svo
sem eins og hver annar auli, — að
sjólfsögðu til þess að reyna að ótto
mig, — hvort sólmasöngur sé þó úr-
eltur.
Mér er svarað, að svo sé ekki,
heldur þurfi hann endurnýjunar og
tilbreytingar. Nú vilji fólk hins vegar
einkum hlusta, og þó þurfi það eitt-
hvað fallegt til að hlusta ó, í þv'
þurfi einnig að vera tilbreytni. Martin
segir, að til sé góð eða hœf eldri
tónlist, en nútímatónlist skorti. Þvi
þurfi að vekja tónskóldin, örfa þau,
efna til samkeppni o. s. frv. Raunar
þurfi nýjungin ekki nauðsynlega að
vera konsert-verk. Hún mœtti verO
30