Syrpa - 01.03.1912, Blaðsíða 24

150
SYRPA
Englands konung-ur eftir hann.
Konungur rétti Vestsaxa-jarli hend-
ina og mælti: ,,Þér, Haraldur
frændi, trúi eg fyrir ríki mínu“.
Eftir þaö talaði hann nokkur orð
við Harald, meðtók sakramentið af
hendi Stíganda og gaf upp öndina.
Orð hins deyjandi konungs tóku
vandann frá þeim, er kjósa áttu
hans eftirmann. Hatin hafði sjálfur
kjörið einmitt þann mann lil að bera
krúnuna eftir sig, er alt landsfólkið
vildi kosið hafa. Það stóð heldur
eigi lengi á kosningu. Haraldur
studdist á exi sína, og tók í móti
höfðingjum þjóðarinnar, er þeir
færðu honutn kórónuna. Hann
hlaut að vita, að þetta mundi fyrir
koma, en þó var eins og hik kæmi
á hann, að taka í móti tigninni. Til
eru gömul veggjatjöld, kend við
Bayeux-borg á Frakklandi, og að
öllurn líkindum lítið J'ngri en við-
burðir þeir, sem hér er umtalsefni;
á þeim tjöldum er mynd af Haraldi,
er virðir fyrir sér kórónuna með á-
hyggjusvip og dregur að sér hend-
ina aftur, er hann haföi rétt fram til
að handsama kórónuna. Og hann
hlaut að finna til þess ,,að vandi
fylgdi hér vegsemd“ og það því
íremur, sem mælt er, að dýrir eiðar
hafi verið því til fyrirstöðu, að hann
tæki móti kórónu þeirri, er England
rétti að honum. Það er eigi ljóst,
hvernig þeim eiðum var háttað.
Sagnaritarar frá Normandii segja,
að Haraldur hafi unnið eið að því,
að hann skyldi styrkja Vilhjálm her-
toga í Normandíi til konungdóms á
Englandi, og enskir rithöfundar
bera eigi á móti því. Svo er sagt
að Haraldur hafi eitt sinn farið
skemtiför yfir til Frakklands, og
hafi þá greifi einn, er þar réð fyrir á
landi, tekið Harald höndunt og haft
hann í varðhaldi; greifinn var lend-
ur maður Vilhjálms. En erVilhjálm-
ur frétti það, þröngvaði hann greif-
anum til að láta Harald lausan. Var
Haraldur um hríð með Vilhjálmi og
átti góða daga, en þó var hann þar
í eins konar varðhaldi og fékk eigi
þaðan að fara fyr en hann hafði heit
ið Vilhjálmi því og bundið það svar-
dögum að hann skyldi eiga eina af
dætrum Vilhjálms het toga, og þó
var Haraldur eldri maður en Vil-
hjálmur (Haraldur fæddur um 1021,
en Vilhjálmur 1027 eða 1028). Það
er og sumra manna sögn, að Har-
aldur hali heitið Vilhjálmi því með
svardögum, að efla hann til ríkis á
Englandi að Játvarði dauðum. Það
lýsir og hugsunarhætti þeirra tíma,
er hinn normanski sagnaritari, Or-
derikus Vitalis, segir frá, að Vil-
hjálmur hafi safnað sanian ýmsum
helgum dómum þar í landi og látið
þá í skrín það er Haraldur vann
eiðinn við. En er Haraldur hafði
eiðinn unnið, sýndi Vilhjálmur hon-
um hina helgu dóma, og sagði hon-
um hversu dýran eið hann hafði
svarið. En hvað sem er tilhæft í
þessu eða eigi, þá virðist sem Har-
aldur hafi fundið til þess, og það í
meira lagi, að hann var eiðum bund-
inn við Vilhjálm hertoga, enda þótt
það væri nauðungar eiður. En lands-
fólkið krafðist þess, að hann tæki
við stjórn — og hann einn var til
þess fær. Hann varð við óskum
þjóðarinnar og tókst konungdóminn
á hendur, en um leið gekkst hann
undir ófrið gegn Haraldi Sigurðar-
syni Norðmanna konungi og Vil-
hjálmi Normandíu hertoga. Hinn
fyrri lauk æfi sinni við Stanford-
bridge 25. septembr. 1066; en þrem