Syrpa - 01.03.1912, Síða 48

174
SYRPA
atburðum annars heims er krón-
prinsinn alt í einu kveikti á ljósun-
um. í sömu andránni tók hertog'-
inn vofuna höndum, stóö þar þá
Bastien sjálfur, en lítiö um svip
Radetzkys. Bastien flýði skólaus
og hraöaöi för sinni úr Vín ásokka-
leystunum. Krónprinsinn geymdi
skóna til minja.
En hertoginn ungi var ekki allur
við glaum og gáska. Hann var
metorðagjarn og framsóknarþrá
hans óseðjandi. í hernum færðist
hann stig af stigi og varðbrátt yfir-
foringi í stórskotaliðinu. En honum
var það hvergi nóg. Hann vildi
koma til leiðar gagngjörðri breyt-
ing á hernum, og leggja niðurgam-
aldags heraga og reglur. Hann
langaði einnig að tefla um kóngs-
ríki Evrópu.
Það var ekki lítið um að vera, er
hann gaf út rit er hann kallaði: , ,TiI-
lögur um breytingar á stórskotaliði
Austurríkis“. Allir sáu að þar var
hermanns hugur og vit á bak við,
en stjórnfræðislegar skoðanir bæld-
ingsins áttu ekki við höfðingja rík-
isins. Hinn ungi hermaður hvatti
til sambands milli Rússa og Aust-
urríkismanna gegn vaxandi ágangi
Þjóðverja. Taldi hann stríð milli
Þýzkalands og Austurríkis óhjá-
kvæmilegt innan fárra ára. Alls-
staðar var rnikið um ritið talað og
þótti Þjóðverjum að sér dróttað
með ósanngiroi. Austurríkiskeisara
gramdist framhleypni frænda síns.
Var hann höndum tekinn, en síðar
settur á lægri sess í fótgönguliðinu,
en riddarahersveit hans fengin öðr-
um í hendur. Hann var þó frænda
sínum, keisaranum enn kærogfékk
völd mikil og virðingar í herdeild
þeirri er send var inn á Bosníu er
stríðið milli Rússa og Tyrkja stóð
yfir.
En mótspyrna gegn Jóhanni var
þá að eins í byrjun. Gömlum og
gráhærðum herforingjum þótti hann
framgjarn um of. Var það Albrecht
erkihertogi Custozza, hetja og yfir-
herforingi Austurríkis.er einkanlega
sýndi honum hatur og fyrirlitning.
Fylgdu aðrir öldungar hersins Al-
brecht að málum.
,,Eg varð ekki herniaður til þess
eins, að bera sverð við hlið“. Var
haft eftir Jóhanni. ,,Eða til að sýna
mig í fögrum búningi í föruneyti
keisarans við heræfingar. Eg vil
finna til þess, að eg vinni fyrir for-
ingja launum er eg fæ. Það er lítið
í það varið að vera skrautklæddur
letimagi“. — Mótbárur hans komu
að litlu haldi. Jafnaði hann nú á
óvinum sínum, er hann tók að flytja
ræður fyrir hermannasamkundunni
í Vínarborg. „Æfingar og upp-
fræðsla“ kallaðist tala hans ein sem
mikið var um talað í hernum. Var
hann í það sinn opinskárri en að
vanda og kvað herinn í engu standi
ef til stríðs kæmi. Ekki hafði talan
þó önnur áhrif en þau að auka álit
hans sem herkæns manns, en jafn-
framt auka óvild yfirmanna hans.
Dró að því að staða hans í hernurg
var af honum tekin.
Nú var ekki í gott efni komið,
því litlar tekjur hafði hann áður,
aðrar en mála sinn. Krónprinsinn
kom þó því samt til leiðar að Jóhann
hertogi fékk stöðu við erlenda hirð.
Þegar allar umbótatilraunir heima
fyrir reyndust árangurslausar leit-
aði hann inn á önnur starfssvið.
Um þessar mundir var Bulgaria
að koma sér á laggirnar, sem sjálf-
stætt ríki, og sneri hann athygli