Sjómannadagsblaðið - 02.06.1957, Síða 26

Kafbátabyrgi Þjóðverja í Rotterdam.
Nokkrir dogar í Rotterdam
„I Amsterdam i Holland
der laa en gammel jagt.
Hun havde ingen kliverbom
og heller ingen fragt.“
Þannig sungu sjómenn í gamla daga, er vel lá
á þeim. Efalaust hefir sá, er sönginn digtaði, komið
til Hollands og séð þar margt nýstárlegt, og meðal
annars hinar einkennilegu „jagtir“, sem höfðu
enga klifurbómu, og þess vegna talið sjálfsagt að
þær fengju enga fragt.
Eg fór síðastliðið sumar með Fjallfoss í sumar-
frí og fylgdi honum eina áætlunarferð að heiman
og heim. Var komið við á fjórum stöðum. Aber-
deen, Hull, Rotterdam og Hamborg. Var það
mjög ánægjuleg ferð, með hinu ágæta skipi og
skipshöfn, og margt bar fyrir augu. En sérkenni-
legt þótti mér að koma til Hollands (Rotterdam)
og skal nokkuð frá því sagt.
Eins og við vitum, er Holland sérkennilegt um
marga hluti. Landið liggur lágt, lægra en hafflöt-
urinn, og hafa landsmenn unnið stóran hluta af
landi sínu úr greipum Ægis, með því að hlaða
garða fyrir stóra flóa, er sjór féll í og dæla síðan
sjónum burt og ræktað þetta unna land. En Ægir
or oft ásækinn við þá og er skarð kemur í garð-
ana, flæðir óðar yfir landið og allt fer í kaf. Er
skammt að minnast, að fyrir nokkru brotnaði
skarð í garð einn í æðisgengnum stormi og sjó-
gangi, og urðu af því stór spjöll og manntjón.
Einnig er Holland víðfrægt fyrir sínar mörgu vind-
myllur, er að miklu leyti voru notaðar til að halda
landinu þurru. Nú fækkar þessum vindmyllum
mikið, því hentugra þykir að nota véldælur til
þessara hluta. Svo eru Hollendingar einnig víð-
frægir fyrir blómarækt sína, stór flæmi glitra af
allavega litum blómum og anganin lætur þægi-
lega í vitum manns.
Rotterdam er ein af mestu siglingaborgum
norðurálfunnar, er því eðlilegt, að höfnin sé stór
og mörg og margvísleg tæki þar, er að skipaaf-
greiðslu lúta og eru þau flestöll af nýjustu gerð,
því eins og kunnugt er eyðilögðu Þjóðverjar allt
það er þeir máttu, áður en þeir hörfuðu þaðan
í stríðslokin. En í stríðsbyrjun lögðu þeir stóran
hluta af borginni í rústir, og er mikið búið að
byggja upp af því á ný, en þótt víða sé ekki búið
að byggja aftur, sjást þess ekki merki, því þau
landssvæði eru nú grænar og grasi vaxnar grundir,
og bíða þar til að því kemur að byggja þar. Það
er eins með húsin og hin önnur tæki við höfn-
ina, að allt er af nýjustu gerð, húsin stærri og
hærri en áður og vönduð á allan hátt. Þetta allt
hefir kostað mikið átak, en nú er allt nýtt og
eins og bezt verður á kosið.
Eins og áður getur er Rotterdam með mestu
siglingaborgum Evrópu, og er því Ijóst að höfnin
muni vera stór, og er hún það sannarlega. Til
Rotterdam komu árið 1955 20.256 skip, en til
Reykjavíkur 2907, svo mikill er munurinn. Til
að leiðbeina þessum skipum út og inn þarf marga
lóðsa.
Lóðsstarfinu þar er skipt í þrennt, upp fljótin,
að vissum stað, frá þeim stað að bryggju og fra
bryggju þangað aftur, og svo niður fljótið. Skip
liggur fyrir utan mynni fljótsins og eiga að vera
þar um borð 45 lóðsar, en 17 þar að auki í fnþ
Starfstími 10 dagar úti og 3% sólarhringur frf*
Þeir, er taka skip niður fljótið, eru um 70 og er
eins hagað starfstíma þeirra. Þeir er taka skip
að og frá bryggju eru um 60 og hagar vinnutima
þeirra þannig, að þeir eru í þjónustu 24 tíma en
hafa svo frí í 48 tíma.
Ég rabbaði lengi við tvo af þessum lóðsum, og
var launaspursmálið mikið rætt. Þeir sögðust hafa
10 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ