Eimreiðin - 01.01.1923, Blaðsíða 50

46
ÞJÓÐHÁTÍÐ
eimreiðw
starfsfé við undirbúning hinnar fyrstu hátíðar. En nefnd, valin
af sömu félögum, annaðist um framkvæmdir. Þá væri það vel
til fallið, að framkvæmdanefndin legði málið fyrir alþingi og
færi fram á litla fjárhæð úr ríkissjóði; hún mætti vera það
lítil, að þingið teldi sér að eins sæmandi að veita hana. En
vinningurinn væri mestur fólginn í því, að þar með fengist
viðurkenning frá hæsta stað um þá einu og réttu þjóðhátíð.
Það fé, sem fengist í fyrstu, yrði vísir til Hátíðarsjóðs.
Framkvæmdanefndinni ætti enn fremur að vera falið að
semja stuttar og einfaldar reglur eða lög um þjóðhátíð-
ina, til frambúðar, þar í innifalin lög um notkun Hátíðarsjóðs-
ins. Réttast væri, að hátíðarnefnd væri valin á þjóðhátíð
hverri fyrir næsta ár, og mundi það starf verða eftirsóknar-
vert virðingarstarf. Æskilegast væri, að hin fyrsta hátíð fengi
þegar opinbert snið frá hálfu hinna æðstu valda landsins. I
því efni væri best viðeigandi, að alþingisforsetinn helgaði há-
tíðina eða setti hana, og sú regla ætti þegar að takast upp,
að forsætisráðherrann flytti ræðu á þjóðhátíðinni. Sú ræða
ætti að vera pólitisk ræða, þar sem hann lýsti stefnu sinni í
landsmálum á komandi ári. Mundi engin tala hans verða betur
heyrð af landsmönnum en sú, sem hann flytti að Lögbergi.
Og aldrei mundi hann finna betur til ábyrgðar orða sinna en
í þeirri ræðu. Almenningur saknar þess mjög, að heyra nær
aldrei neitt leiðbeinandi eða fræðandi orð — þingræður eru
yfirleitt ekki til þess fallnar — frá þeim mönnum, sem telja
sig þess vaxna, og taka að sér að vera leiðtogar í stjórnmál-
um og hafa æðstu stjórn á þjóðarbúinu. En þessi nýbreytni, að
ráðherrann notaði þetta hátíðlega tækifæri til þess að skýra
fyrir almenningi hugmyndir sínar um þau viðfangsefni, sem
fyrir lægju og leysa þyrfti úr, mundi glæða áhuga manna á
þjóðmálum og hafa heillaríkar afleiðingar fyrir alt pólitiskt líf
í landinu. Svo rík skylda ætti það að verða ráðherranum, að
flytja tölu þessa, að það ætti að teljast vottur þess, að þörf
væri að hann þokaði sæti sitt, ef hann heill heilsu og án
gildra forfalla léti farast fyrir að gera það.
Það hlutverk, sem þeim tveim virðingamönnum og oddvit-
um þjóðarinnar, alþingisforsetanum og forsætisráðherranum, er