Eimreiðin - 01.01.1923, Síða 131

eimreiðin RITSJÁ 127
a5ur. Bókin er því vel læsileg og veitir talsveröa fræðslu um ýmislegt,
en höfuðtilgangi sínum nær hún tæpast nema hjá þeim, sem fyrir fram
eru á sama máli og höf., og þykir því vænt um skammirnar, sem hann
l*tur dynja. M. J.
Frederich Paasche: SNORRE STURLASON OG STURLUNGERNE,
Wria, Aschehoug 1922.
Prófessor Paasche er orðinn svo kunnur hér á landi, að margir munu
v,lja kynnast þessari nýju bók hans. Hún er auk þess um það efni, sem
'öngum hefir verið hugþekt oss íslendingum, þótt blandnar séu þær til-
finningar, sem vér berum til þess tímabils, sem um er rætt.
Þessi bók er sögurit, partur af sögu Islands. Hún er ekki hugleiðingar
Um þetta tímabil og ekki mat á mönnum og málefnum, bókmentum eða
slíku, heldur beinlínis sagan sjálf, rakin fyrir þá, sem þessu tímabili eru
úkunnugir áður, og er hún því, eins og eðlilegt er, enn þá meira við
hsfi Norðmanna, sem kynnast vilja þessum parti sögu íslands, heldur en
Wrir íslendinga, sem margir hafa lesið Sturlungu. En það er nú svo um
Sturlungu, að þótt enginn „frýi henni vits", þá er ekki hlaupið að því
ah fá Ijóst yfirlit eftir henni. Myndirnar, sem hún bregður upp, eru svo
margar og þar ægir svo mörgu saman, að skógurinn sést oft og einatt
°9lögt fyrir trjánum. Og því er það mjög gott, að fá sögu Sturlunganna
n,aða ljóst og skipulega, greinilega og með fjöri, og það er einmitt það,
sem prófessor Paasche hefir gert. Það á að lesa þessa bók, en ekki til
Þess að leggja Sturlungu fyrir róða, heldur einmilt til þess að geta Iesið
Sturlungu með betri árangri eftir.
Sagan er sögð hér frá deilu þeirra Hafliða og Þorgils lil dauða Snorra
Sturlusonar, og sögunni hagað svo, að persóna Snorra komi skýrt fram.
Er mynd Paasches af Snorra í flestu mjög lik mynd þeirri, sem próf.
Sigurður Nordal hefir dregið upp af honum í bók sinni um Snorra
Sturluson. Guðmundi biskupi Arasyni er og vel iýst, og er hér skrifað
Uln hann með þeim skilningi á samtíð hans og þeirri hlýju, sem oft hefir
skort, svo að þessi mikli hugsjónamaður fær nú að njóta sín í sögunni.
^firleitt hefir höfundinum tekist að gera bæði persónurnar og söguþráðinn
Ijóst fyrir lesandanum, og greiða úr flækjunum, en á hinn bóginn nolar
höf. sér vel frásögn Sturlungu, þar sem henni tekst best upp.
Að sumu leyti er það kostur, að bókin er rituð af útlendingi. Það er
°‘I, að sá sem stendur fjær, sér enn betur, og er lausari við Iandlæga
f°rdóma um eitt og annað. Að vísu kemur þetta lítið fram í bókinni, en
hað gefur nokkurs konar tryggingu gegn því, að svo sé. Þá gefur það
°S bókinni gildi, hve fádæma fróður höf. er um miðaldakirkjuna og bók-
n^ntir hennar. Og enn er það, að próf. Paasche ritar af miklu fjöri og
með ágætum sögustíl, svo að bókin er mjög skemtileg.
Við Islendingar erum mjög viðkvæmir fyrir öllu því, sem okkur finst
a okkur hallað af erlendum rithöfundum, og hefir okkur stundum fundist