Eimreiðin - 01.07.1925, Page 63

EIMrE|£)1N
m“n nú
NV]UNQAR í STJÖRNUFRÆÐI
247
fortlju Vera sn, er reist hefur verið á Wilsonsfjallinu í Kali-
kós ' meira hátt yfir sjávarmáli, við landamæri Mexí-
vetrjnuPP Unclan bænum Pasadena. Fjallið er snævi þakið að
þess n ’ bylgjandi blómskrúð og aldinreitir séu við rætur
mönnu ^ 6^a e^'r aldamótin síðustu var hálærðum vísinda-
að y.,-111 lal'ð a hendur — eins og Grími geitskó forðum —,
q |a siaðinn.
°g lofti'gÍr ^Unc^u en2an betri. Meginhluta ársins er hreinviðri,
semi 09 kvrE er Það Þýðingarmikið fyrir svona starf-
miklu u',n ^u^k°mnasta kyrð er skilyrði fyrir notkun hinna
einni0 'Ulra' sambandi við þessa miklu stjörnustöð er nú
neðan jreiS* eðlisfræðisdeild, og vélaverksmiðja stendur fyrir
af Q la {'^> í Pasadena. Allar þessar byggingar eru kostaðar
Á þUe^'e'sl°^nuninni í Washington.
hún vSUtn árum, sem stofnun þessi hefur starfað, hefur
fundin ^a° vísindin með fjöldamörgum stórkostlegum upp-
eðli s9,Um' ^Vrstu árin snerust rannsóknirnar mestmegnis um
stofnu ar’ ^er hepnaðist það hinum nafnfræga forstöðumanni
mögnuð lntlar> George Hale, fyrsta sinni að benda á segul-
á an svaeði í sólblettunum. Var þessi uppgötvun hans bygð
Zeern ' mlkilvægri uppfundingu hollenzka eðlisfræðingsins
sterþsn"^’ ,|3eirri- að ljós, sem streymir frá glóandi gasi í
rófsljn 9U m°9nuðum sveip, hefur einkennilega eiginleika: lit-
t>etta 3r kljúfast meðal annars eftir ákveðnum reglum.
blettUnmer^'ieSa fyrirbrigði gat Hale sýnt í Ij ósinu frá sól-
°g þjfUln' ^ar sam sólin er eitt glóandi haf af gastegundum
afl umn aiskaplegur, um 6000 gráður, verður ljóst, að segul-
í sd,,, r ab standa í sambandi við sterka rafmagnsstrauma
magns ,Unum> og jafnframt, að sólin sendi frá sér raf-
n°r5 a — katóðugeisla —, sem meðal annars orsaka
Til b°S °9 suðurliós a iörðu hér.
ist ; ss nu að geta rannsakað þetta segulafl nánara, var ráð-
(sjá ]3 ðV9gja 50 metra háan turn, einungis til sólrannsókna
grind m^nclT Smíði turns þessa er sannnefnt meistaraverk. Stál-
snerta ^ r6lsl 'nnan ' annari grind af sama efni, án þess að
ekþj fna- Er það gert til þess, að titringur af veðrum hafi
í tUr • 11 a verkfærin og þau fái að vera í algerðri kyrð. Efst
m er sólarljósinu beint með speglum, sem ganga fyrir