Eimreiðin - 01.04.1929, Qupperneq 28

1.16
UM BÍL OG STÍL
EIMREIÐIN
Nú er svo komið, að bárujárns-húskassinn og postulíns-
hundurinn eru tekin að vekja geispa. Hugurinn verður út-
taugaður af leiðindum, þegar ráðið við hörmungum báru-
járnsins og hundgarmsins er aldrei nema þetta sama: reisa
skaltu hús í íslenzkum sveitabæjarstíl og settu útskorinn ask
á kommóðuna í hundsins stað.
En nú er sannleikurinn sá, að þessar tvær myndir ættu að
vekja alt aðrar hugsanir en þær að jafnaði gera. Hver reisir
húskassann hræðilega og setur hinn ferlega hund á komm-
óðuna? Húskassann smíðar maður, sem kom úr sveitinni »
hittifyrra, og alla sína tíð hafði haft tækifæri til þess að
sökkva sér ofan í dásemd hins örvandi sveitabæjarstíls, og
hundinum ann stúlka, sem giftist úr sveilinni í fyrra, eftir að
hafa haft ask fyrir framan sig og leitast við að ráða útskornar
rúnir hans í hálfan þriðja tug ára. Því eins og allir vita, þá
er kaupstaðasmíði á Islandi verk þessarar kynslóðar, sem svo
að segja öll er alin upp í sveit.
Nú er það alkunna, að fram til þessa tíma hefur íslenzk
sveitamenning verið svo að segja gallalaus. Allir þekkja hinn
næma fegurðarsmekk íslenzkra sveitamanna af því, sem um
þá hefur verið ritað. En hvernig stendur á þessum fádæmum,
að smekkur þeirra umhverfist svona raunalega, þegar þeir
nálgast sjóinn?
Eina svarið er, að íslenzkur sveitamaður — sem nú stundar
atvinnu í Reykjavík — í sínum bárujárns-húskassa, og hús-
freyjan með postulínshundinn sinn, séu langsamlega heil-
brigðari manneskjur en formælendur sveitamanna vilja úr
þeim gera.
Um postulínshundinn og askinn er aðallega tvent að segja.
Allir eru um það sammála, að mikil eftirsjá sé að heimilis-
iðnaðinum. Enginn vafi leikur á því, að frábært gagn er að
því fyrir mennina að leggja persónulega umhyggju og atorku
og það listfengi, er þeir búa yfir, í þá hluti, sem þeir hand-
fjatla daglega. Viðleitnin að láta hvern einasta hlut, sem not-
aður væri á heimilinu, vera sem allra vandaðastan, hvern ask
og hvern spón og hvern illepp og hverja ábreiðu spretta
undan höndum, sem unnu að honum með þeim hug, sem
nálgaðist ástríki, og bera með sér svip persónunnar sjálfrar,