Eimreiðin - 01.04.1936, Side 15

EllntEIÐIN
ÆTTARKJARNI SVEITAFÓLKSINS
119
llnni löngu baráttu, hafi að tiltölu eignast ríkari ítök í ælt-
l"n landsins en undirmáls-mennirnir.
Aður en leitað er í þjóðlífi okkar og sögu, að sérstökum
0l'sendum fyrir slíkri ályktun er rétt að vekja athygli á, að
Pi°ski og manndómseinkenni einstaklinganna ákvarðast ávalt
al því tvennu, sem á alþýðumáli er kallað upplag og upp-
e (11> en nánar má tákna með orðunum: erfðir hæfileikar og
(>unnir. Hefur löngum verið um það deilt, hvor þátturinn
!'1;etti sín meira til áhrifa á einstaklingsþroskann, og hafa í
■ un deilum stundum togast þær öfgar á, að annar þáttur-
!ni1 réði öllu, en hinn engu. Hér skal elcki sérstaklega til
peirya mála lagt, en aðeins bent á þá vísindalegu staðreynd,
' áunnir hæfileikar erfast ekki, hversu samgrónir sem þeir
,lu orðnir þeirri persónu, sem hefur aflað sér þeirra. Aftur
‘ móti erfast œttbundnir eiginleikar frá kynslóð til kynslóðar,
j.'eg án tillits til ytri skilyrða þeirra manna, sem arfinn
sj1 a fram, — með öðrum orðum, án tillits til þess, hvort
v^ðin á hverjum tíma veita erfðaeiginleikunum hæfileg
þ1 langsefni til að sýna fjdlilega, hverju þeir fá áorkað.
j et.ln gefur skýringu á því, að ættbundnir eiginleikar geta
gið í clái lijá kynslóð eftir kynslóð — og því virzt vera
jorfnir — en birzt svo á ný í sömu ætt, ef breylt skilyrði
j e(la þeim liæfileg verkefni. Kom þetta allmjög fram hjá ís-
nzku þjóðinni á löngu tímabili. Af því leiddi, að þá er al-
s!eilt birtust á ný fjölbreyttir hæfileikar hjá þjóðinni, nú á
j- Usta mannsöldrum, fékk sú skoðun útbreiðslu úr hófi
'!!11’ að hér væri um ánnna hæfileika að ræða, sem hver
'ölungsinaður gæti aflað sér.
vhín hvort sem ytri skilyrðin eru betri eða lakari, þá veltur
h'tt ^ ættai'arfsins mjög á því, hversu þjóðskipulag og aldar-
Ur hýr að framgangi þeirra ætta og einstaklinga, setn öðr-
fremur bera í sér kjarna kynstofnsins. Verður nú vikið
Vlðhorfi þeirra atriða í íslenzku ltióðlífi, fyr og síðar.
IV.
þ x
eg..a°’ sem mestu ræður um viðliald og varðveizlu sérstakra
s lsejnkenna í ættum, er annarsvegar sú hefð eða venja,
íet/1 ^ hverjum tima gildir um varúð gegn blöndun ólíkra
Vj.a’ eða mismunandi að eðliskostum, en hinsvegar hvort
>' ° skipulag, löggjöf, atvinnuhættir og efnahagsskifting hrinda
því U' ---------— •- <-> O o
fóll • a Styð.ias að órvalsfólk hverrar kynslóðar verði öðru
þ! fremur kynsælt í landinu.
Oo °U stéttaskifting væri aldrei jafn-fastskorðuð hér á íslandi
jjj 1 öðrum löndum var títt, áður fyr, lögðu þó forráðamenn
11Ua mikilhæfari ætta hér á landi mikinn varnað á um það,