Eimreiðin - 01.04.1936, Side 71

Eisireidin
BLAÐAMENSKA MATTH. JOCHUMSSONAH
175
'lð manni, er aldrei hugsar stórt, og eins er upprennandi
PJoðum varið, eða þjóðum, sem byrja nýtt tímabil«. Þar sem
lann ræðir íjárlögin 1878 vítir liann harðlega þá aðferð
1 lngsins að nurla í viðlagasjóð, en vanrækja samgöngubætur
j'S aðrar framkvæmdir, er til þjóðþrifa horfa. Einkum þykir
°num fráleitt að tala í þessu sambandi um góðan bag lands-
SJ°ðs. Slíkt sé ámóta eins og að telja það blómlegt bú, »sem
^<ert vanti nema liey, mat og eldivið, en bóndinn stæri sig
*'J að eiga 10 krónur í sjóði, en vanti 1000 krónur til að
lajda við lífi og æru«.
nba slutta yfirlit sýnir, live stórhuga séra Matthías var
jafnframt glöggsýnn á brýnustu þarfir lands og þjóðar.
j 1 Þótt áhuginn væri mikill, var hann eigi einblítur til
amkvæmdanna. Séra Mattbías var of langl á undan samtíð
'lnni til þess, að menn fylgdust með hinum djarfhuga fyrir-
j^unum bans, og stjórnmálaflokk liafði bann engan, til að
ei.jast fyrir hugsjónum sínum og áhugamálum. Það er
| l( 'ðanlegt, að margir hafa talið l'ramfara-greinir lians lol't-
se,Sta^a eina> °8 iiafa Þær sízt orðið til að auka liróður hans
p i)iaðamanns, í augum smáfeldrar og þröngsýnnar samtíðar.
hí a 61U siiniar °o mentamál ekki síður áhugaefni séra Matt-
^aumast mun hann helga nokkru einstöku efni meira
11 1 hlöðum sínum. Einkum lá honum mentun alþýðu þungt
e. iarta- Það var lieldur ekki vanþörf á vakningu í því efni,
þe^k-0^ Þ°im málum var háltað um og eftir 1870. Sjálfur
þes^1 S^la ^attilias manna bezt iiag og hugi alþýðunnar í
fu-um efnum. Hann hafði í uppvextinum fengið að kenna
að °noiaie§a a því, hversu erfitt námgjörnum unglingum var
þei a^a Ser’ Þótt ekki væri nema hins allra ófullkomnasta af
''iól'1 tneniun’ sem vér nú teljum sjálfsagt að hvert barnið
við * ^ ai Þó séra Matthías alinn upp í menningarsveit vestur
Jfreiðafjörð. Líklegt tel ég og, að honum hafi ekki þótt
mikið
ilaun
íara fyrir mentun og menningu Kjainesinga, meðan
aj. 'ar þar prestur. Hann hefur því áreiðanlega getað talað
gj. !Ueili reynslu um þessi efni en fiestir aðrir íslendingar þá.
f^.^J"11111 áður en hann gerðist ritstjóri »Þjóðólfs« liafði hann
Qr Ser nokkuð iiina nýstofnuðu dönsku lýðskóla, sem við
ndtvig voru kendir. Hafði hann orðið hrilinn af þeirri