Eimreiðin - 01.07.1952, Blaðsíða 20

172
SKÁLDSKAPUR GUÐMUNDAR FRlMANNS
EIMREIÐIN
GuSmundi glæsilegrar framtíðar sem ljóSskáldi, því aS enn sé hann
sýnilega á hröSu framfaraskeiSi. Síra Benjamín skrifar meSal annars
í ritdómi í Nýja dagblaSinu: „GuSmundur má nú teljast meS góS-
skáldum vorum“. GuSni Jónsson, magister, kvaS svo aS orSi, aS hann
hefSi „meS nýju bókinni skipaS scr á fremsta bekk liinna yngn
skálda“. Og allir ritdómendur, sem mér er kunnugt um aS skrifaS hafi
um bókina og höfund hennar, hafa lokiS miklu lofsorSi á hvort tveggja.
GuSmundur Frímann hafSi á 15 árum gefiS út þrjár kvæSabækur
viS vaxandi hróSur. Og ritdómendurnir höfSu á réttu aS standa. GuS-
mundur var seztur á fremsta bekk hinna yngri skálda. Hann var kom-
inn í tölu góSskálda vorra. Hann var sýnilega á hröSu framfaraskeiSi.
AuSsætt virtist, aS grýttasta leiSin væri lögS aS baki.
III.
Nú á döguni verSur hvert skáldrit, sem út er gefiS hér á landi og
eitthvaS er spunniS í, aS þola þrenns konar dóma: álit ritdómenda,
mat úthlutunarnefndar listamannalauna og dóm almennings. En þvt
mætti enginn gleyma og allra sízt listamcnn, aS enginn þessara dónia
er óskeikull og algildur. Óskcikull dómur er ekki til í flokki manna —-
nema dómur samvizkunnar, þegar mcnn brestur ekki ]>rá til aS vita og
skilja hiS sanna og rétta og ])or til aS horfast í augu viS sjálfan sig-
Þess vegna skyldi sá dómur undantekningarlaust mest metinn. En fyvr
er vel en óskeikullt sé. Og dóniar valinkunnra manna hljóta aS jafnaSi
aS liafa nieiri eSa minni áhrif, bæSi á þann, er dóminn fær og hina,
er honum kynnast.
Nú varS sú raunin á, aS þótt Störin syngur kæmi meS miklu lofi
frá prófborSi ritdómendanna, varS allt annaS uppi á tening, þegar kom
til inatsgerSar úthlutunarnefndar listamannalauna. GuSmundi Frímann
voru úthlutuS einliver hin allra nánasarlegustu listamannalaun, sem
skáldi hafa veitt veriS — heilar 500 krónur. Og aldrei síSan einn eyrir.
Tvisvar sinnum eftir þetta var þó sótt til nefndarinnar um viSurkenn-
ingu skáldinu til lianda; í annaS skiptiS meS meSmælum 20—30 máls-
metandi manna á Akureyri. En þaS var eins og aS klappa í stcininn. Á
14 ára tímabili, frá því Störin kom út og þangaS til um síSustu ára-
mót, speglaSist hiS óbifanlega mat nefndarinnar á skáldskap GuSmund-
ar Frímanns í þessum 500 krónum, sem veittar voru í eitt skipti fyri*'
öll. Og þaS hafSi sín álirif; því aS þess er ekki aS dyljast, aS ýmisleg1
bendir á, aS álit fjöldans mótist meir en margan grunar af flokkun og
mati úthlutunarnefndar. Þess vegna getur þaS orSiS býsna örlagaríkt.
Rétt er aS minnast þess, að’ starf úthlutunarnefndar er frámunalega
vandasamt og vanþakklátt. Hún getur aldrei mctiS svo, aS þaS veki ekki
þykkju eSa óánægju einhverra. Hún hefur mjög takmarkaS fé til ut-
hlutunar hinum stóra liópi, sem veita skal. Hún er hlaSin störfum og
umsetin áróSursmönnum, sem bæSi eru þrautseigir og lagnir. Og vel-
vild og andúS og cinkasmekk, sem hver einasti maSur er liáSur, er