Eimreiðin - 01.07.1952, Síða 68

220
LEIKLISTIN
EIMREIÐIN
Listdanzsýningar.
Þjóðleikhúsið bauð upp á
ballettdanz um mánaðamótin
ágúst—september í ár, og voru
danzarar frá Danmörku og Sví-
þjóð mættir, að boði leikhús-
stjóra. Auk þess var indverska
danzmærin Lilavati, með sam-
landa sínum, með í förinni. —
19 ballettdanzar eða danzþættir
voru á efnisskrá. Úrvalskraftar
voru að verki, þó að sumt á
efnisskránni væri aðeins bútar
úr ballettum og gæfi því ófull-
komna mynd af þeim sem heild.
Ballett (sem nefndur hefur
verið leikdanz á íslenzku) er
elzta tegund leiklistar, ekki sízt
bendingaformin, sem svo mjög
gætir í honum. Grikkir og Róm-
verjar hinir fornu höfðu ball-
ettinn í hávegum, og á Miðöld-
unum var hann ein aðalskemmt-
unin við hirðir konunga og keis-
ara, svo sem í Frakklandi eftir
að Katrín af Medici innleiddi
hann þar. Konur tóku ekki þátt
í ballett við hirðir í Evrópu
fyrr en árið 1681, er fjórar
danzmeyjar léku í ballettinum
,,Le Triomphe de l’Amour“.
Síðan hafa konurnar hafið ball-
ettinn til þess vegs, sem hann
nýtur enn í dag, og sumar orðið
heimsfrægar fyrir.
Það var yndisþokki yfir danzi
þeirra Margrethe Schanne og
Kjeld Noack frá Danmörku, svo
sem í þættinum úr Gisella eftir
J. Coralli, og Gunnel Lindgren
frá Svíþjóð sýndi mikla þjálfun
í sólódanzinum „Plus que lente“
eftir Holmgren við músik eftir
Debussy. Þá var fróðlegt að sjá
þau Kruuse og Ingu Bergmann
frá Málmey sýna nútíma danz-
föll á svo raunhæfan hátt, að
öll knæpumenning, allir jass-
hnykkir og allar gúmmítuggu-
geiflur vorrar aldar runnu þar
saman í eitt. En það, sem gaf
þessari sýningu glæstastan svip
og nýstárlegastan, var danz ind-
versku stúlkunnar Lilavati, en
Sri S. Bose lék undir á trumbu.
Hún sýndi 2000 ára gamlan
suður-indverskan musterisdanz,
túlkaði gamalt bendingamál
indverskt úr frásagnardönzum,
sté klassiskan musterisdanz frá
Malabar-héraði og norður-ind-
verskan hirðdanz. Hún túlkaði
mannlegar tilfinningar með
hreyfingum, bendingum og öðr-
um látbrigðum á svo mælskan
hátt, að tók fram öllum orða-
lýsingum. Hinar 2000 mismun-
andi handahreyfingar, sem ind-
versk danzlist á yfir að ráða,
áttu þarna framúrskarandi full-
trúa. Hið dulræna og dáleiðandi
seiðmagn í danzi Lilavati hafði
djúptæk áhrif á leikhúsgestina,
sem þökkuðu henni með dynj-
andi lófataki. Annars hlutu allir
danzararnir lófaklapp mikið —-
og stundum skall gusan á þeim
í miðjum leik — og þegar verst
gegndi.
Þessi ballettsýning er sögu-
legur viðburður í íslenzku leik-
listarlífi, því að þetta er í fyrsta
sinn sem ballettsýning fyllir
efnisskrá Þjóðleikhússins heilt
leikkvöld. Það er nákvæmlega
250 árum eftir að sama gerðist
í fyrsta sinni í Bretlandi, en það'
var á Drury Lane leikhúsinu i
London árið 1702. Sv. S.