Eimreiðin - 01.07.1957, Qupperneq 11

NOKKUR ORÐ UM BÓKMENNTAKENNSLU lfj‘i
kastamikli menntagjafi, sem þau áður voru. Við því er ekk-
ert að segja. En hvaða stofnanir eiga nú að taka við og rækja
hlutverk heimilanna, að því er snertir þau tengsl, sem tengja
okkur gengnum kynslóðum, þá fræðslu, er mestu varðar fyrir
framtíð íslenzkrar þjóðar? Vafalaust eru þær til fleiri en
tvennar og þrennar, en þó hygg ég, að skólana megi þar tví-
inælalaust fyrst nefna.
En livað gera svo skólarnir í þessum efnum? 1 skólum
gagnfræðastigsins er gert ráð fyrir 6—7 45 mínútna kennslu-
stundum í íslenzku vikulega. Það er svo sem engin ofrausn,
þegar þess er gætt, að rnikill liluti þessa tíma fer í algerlega
h'fvana stagl um greinamerkjasetningu og stafsetningu, sér í
lagi afturgönguna z og hið löngu dauða y. Og enn einu sinni
’Rætti ef til vill spyrja: Hverjum hefur fyrstum komið sú
hótfyndni í hug að láta fyrirbæri á borð við kommur, upp-
hrópunarmerki og setur skipa jafnveglegan sess í kennslu ís-
lenzks máls og raun ber vitni? Hver leyíir sér að halda því
ham, að íslenzk tunga verði bezt lærð af stafsetningarþrautum
°g orðflokkagreiningu? Ég vil leyfa mér í fullri tinsemd að
henda höfuðgörpum íslenzkrar menningar og menntamála á,
að mikill hluti barna og unglinga lítur á íslenzku sem ógnar-
'eiðinlegt kerfisbundið bákn af stafsetningarreglum, grein-
•ngarverkefnum og vitatilgangslausum greinamerkjum. Fyrstu
hynni þeirra af íslenzkukennslu skólanna eru oft reglurnar
Um hið fræga bann, sem breiðir sérhljóðar eru settir í, ef þá
hendir það ólán að lenda á undan ng eða nk, og skólinn
kveður þau svo gjarnan með að reyna kunnáttu þeirra í regl-
ttnum um kommusetningu milli tengdra ósamhliða aukasetn-
lnga eða einhverju álíka mikilvægu atriði. Milli fyrstu kynn-
anna af stafsetningarþrautum og regluxn og síðasta prófverk-
chiis skólans liggja mörg ár, raunar miklu fleiri en við ger-
l,rn okkur yfirleitt ljóst, því að annað mat á tíma ríkir í
huga barns og unglings en fullvaxins fólks. Og þessi ár hafa
sifellt í fórum sínum nýjar og nýjar lúrgðir af reglum og
'erkefnum í íslenzkutímunum. Að vísu er stundum minnzt
<l einhverja gamla karla, sem voru skáld, stundum lesin kvæði
°g lærð, en ekki er lögð nærri því jafnmikil áherzla á það
enis og réttritunina og greiningarverkefnin. Og þarf svo