Eimreiðin - 01.07.1957, Page 60

212
EIMREIÐIN
að stofna varanlega byggð á amerískri grund. Hinar skýru og
ágætu frásögur af ævintýrum þeirra, sem varðveitzt hafa í sög-
um, eru okkur fullkomin sönnun fyrir því að þessir landafundir
séu söguleg staðreynd. Því miður hafa allar tilraunir til þess
að finna einhverjar minjar vestra um komu þeirra þangað
reynzt með öllu árangurslausar. Ástæðurnar fyrir þessu eru
okkur augljósar úr sögunum: Hinir innfæddu íbúar landsins
réðust gegn víkingunum og þeim tókst aldrei að ná þar var-
anlegri bólfestu.
Þar með brast allt frekara samband millunt íslands og
Vesturheims, og það væri út af fyrir sig fróðlegt að bolla-
leggja um afleiðingar þess fyrir ísland. ísland einangraðist
og varð að einbúanum í Atlantshafi, eins og Einar Jónsson
nefndi það.
I hinum fyrirlestrum mínum ræddi ég um ýmsa þætti
sambandsins millum Bandaríkjanna og gamla heimsins, eink-
um Noregs, þess lands, sem ég þekki bezt. Ég naut ánægjunn-
ar af því að skýra frá því, live mikill áhugi er nú ríkjandi
innan bandarískra háskóla á norrænum málum, en þar ber
forníslenzkuna hæst. Þessi áhugi á sér tvennar rætur. Annars
vegar er ást innflytjandans á tungu og bókmenntum heima-
lands síns, hins vegar áhugi liins menntaða Bandaríkjamanns
á öllu því, sem gott er og gagnlegt í menningu og listum
gamla heimsins. Ég sýndi m. a. fram á þetta með fyrirlestri
mínum um Ibsen og áhrif hans vestan hafs. Þar minntist
ég á hin margbreytilegu viðhorf, sem komið liafa fram 1
Ameríku gagnvart verkum Ibsens og hversu mikil áhrif hann
hefur liaft á leiklistarlíf í Bandaríkjunum og hefur enn. Þa
ræddi ég í öðrum fyrirlestri um enska tungu í Ameríku og
reyndi að sýna fram á, hverjar hliðstæður væri þar að finna
við þróun íslenzkrar tungu. Bæði málin fluttust frá heima-
landi sínu til nýlendu, sem síðan varð með öllu sjálfstæÖ-
Bæði málin standa nokkurn veginn jöfnum fæti, hvar sem er
í núverandi heimkynnum þeirra, og þau endurspegla það
málfar, sem tíðkast á þeim tíma, er þau fluttust út. Því eru
bæði málin fastheldnari, íhaldssamari en móðurmálið, e11