Eimreiðin - 01.09.1974, Síða 34

ÉIMREIÐlN
innar samkeppni. Hin bjartsýna — og í aðra röndina óraunsæja —• trú
skynsemistefnunnar gömlu á getu upplýstra manna til að hugsa upp og
búa til gott samfélag, er aftur á móti einn þáttur í félagshyggju seinni
tíma. Saga ráðstjórnarinnar í Ráðstjórnarríkjunum er glöggt dæmi um
það, hvernig þessi bjartsýni getur orðið sér til skammar.
7Hér er auðvitað einkum um iðnaðinn að ræða. Jafnvel þótt áfram
væri mögulegt að komast af með því móti að flytja aðallega út fisk, en
nota iðnaðinn til að framleiða fyrir innlendan markað og spara þannig
innflutning, væri hagkvæmara að hafa iðngreinarnar færri og stærri í
sniðum og framleiða að nokkru leyti fyrir erlendan markað. Með því
móti myndu kostir stórrekstrar nýtast, og hægt væri að nýta hinar mikil-
vægu orkulindir landsins í stórum stíl með því að einbeita kröftunum að
orkufrekum iðngreinum.
8Þetta er nú þegar gert í nokkrum greinum. Minna má á aðstoð ríkis-
ins við markaðsleit erlendis og ekki sízt á útflutningsuppbætur með
landbúnaðarvörum. Stuðningurinn kemur stundum eftir krókaleiðum, sem
liggja ekki í augum uppi. Til dæmis er ullar- og gæruiðnaðurinn óbeint
styrktur með því að banna innflutning kjöts og halda uppi kjötverði til
bænda. Fyrir vikið geta bændur selt ull og gærur fyrir miklu lægra verð
en þeir þyrftu að fá, ef kjötmarkaður væri frjáls. Þannig má líta á hluta
af niðurgreiðslunum á kjöti sem styrk við útflutning ullarteppa og gæru-
pelsa!
fiÞetta er reyndar kjarninn í hagstjórnarhugmyndum Jónasar Haralz í
Eimreiðinni ‘72 og Gunnars Tómassonar í Eimreiðinni 2 ‘74. Þeir hafa
einnig á sömu stöðum fjallað um þau atriði sem hér er eftir að nefna,
og er samanburður vafalaust fróðlegur fyrir þá, sem fengið hafa áhuga
á umræðuefni mínu.