Eimreiðin - 01.09.1974, Síða 68

EIMREIÐIN
ig magnað spennu í þeim heimshluta. Sovésk stjórnvöld halda
ótrauð áfram að auka flotaveldi sitt á heimshöfunum og nú
er svo komið, að Sovétrikin, sem til skamms tíma voru land-
veldi, eru nú annað mesta flotaveldi heimsins. Ekkert hefur
komið i ljós, sem gefur til kynna að Sovétmenn liafi dregið úr
herafla sínum og vígbúnaði á mörkum Austur- og Vestur-
Evrópu, þvert á móti hafa þeir aukið hann. Hvað gera þeir t.d.
við 14 þúsund skriðdreka af fullkomnustu gerð við bæjardyr
V.-Evrópu á timum bættrar sambúðar? Hvers vegna auka þeir
hernaðarmátt sinn á landamærum Finnlands og við norsku
landamærin, þegar þeir segjast vilja draga úr spennunni? Af
hverju senda þeir sífellt fleiri kjarnorkukafbáta inn á Norður-
Atlantshaf á sama tíma og talað er um varanlegan frið á þess-
um slóðum?
Þetta eru allt tímabærar spurningai-, sem Vesturlandabúar
verða að atliuga nánar og finna svör við, áður en lengra er
haldið. Það er nauðsynlegt að flýta sér hægt í þessum efnum
og kanna hvert einasta smáatriði ofan í kjölinn. Engu að síður
er jafnnauðsynlegt að halda viðræðum áfram við ráðamenn í
Sovétríkjunum og öðrum Austur-Evrópuríkjum til þess að
tryggja áframhald batnandi sambúðar. Að vel atliuguðu máli
er mönnum það ljóst, að það er ekki æskilegt að fara of glanna-
lega að í þessi mál.
Það fer ekki á milli mála, að Sovétríkin liafa hagn-
azt á „detente“ stefnunni, án þess að láta of mikið af mörkum.
Sovéskir ráðamenn hafa enn elcki orðið við ýmsum kröfum
Vesturveldanna. Þeir hafa t. d. ekki viljað fallast á frjálsan inn-
flutning og útflutning dagblaða, timarita og bókmennta, svo að
nokkuð sé nefnt. Þeir hafa heldur ekki viljað auðvelda sam-
skipti íbúa austur og vesturs með því að draga úr ferðatak-
mörkunum. Fleiri dæmi af þessu tagi mætti nefna.
Þá spyrja ýmsir, hvers vegna Vesturlandabúar eigi að auð-
velda stjórnvöldum í Sovétríkjunum að leysa ýmis inn-
anríkisvandamál, eins og t. d. með því að útvega þeim marg-
víslegan varning, sem borgarar þar krefjast. Af hverju á að
aðstoða sovésk stjórnvökl við að flýta iðn- og tækniþróun lands-
ins, meðan þau sýna því engan áliuga að draga úr vigbúnaðar-
kapphlaupinu og nota fjármagnið sem sparast i viðskiptum
við Vesturlönd til hernaðarmála?
Þjóðir Vesturlanda verða að leysa hin fjölmörgu vandamál,
sem nú hrjá þau, áður en lengra er haldið á sviði „detente“.
Ef þær eiga ekki að veikja samningsaðstöðu sína gagnvart
A.-Evrópuþjóðum, þá þurfa ráðamenn Bandaríkjanna og V.-
312