Ægir - 01.09.1950, Page 46

220
Æ G I R
6. Saltfiskverkun.
Á undanförnum árum, eða allt frá því á
styrjaldarárunum, liafa menn yfirleitt lagt
miklu ineira kapp á það að selja fisk sinn
ferskan, ýmist ísvarinn til útflutnings eða
að langinestu leyti nær eingöngu yfir þorsk-
veiðitímann á vetrarvertíðinni. Hins vegar
fá húsin í hinum landsfjórðungunum hlut-
fallslega meira af öðrum fisktegundum svo
sem flatfiski, steinliít og ýsu, cn það stafar
aftur af því, að þau eru starfrækt meira á
þeim timum árs, þegar þessar fisktegundir
eru veiddar meira, þ. e. a. s. á sumrin og
haustin. Sérstaklega er áberandi, hversu
langsamlega mestur hluti steinbítsins hef-
ur komið á land í Vestfirðingafjórðungi eða
rúmlega % af heildarmagninu, en næst
kemur Austfirðingafjórðungur með allmik-
ið magn, eða sem svarar Vi af heildarmagn-
inu. Enda er það svo, að mestu steinbíts-
miðin eru fyrir Vestfjörðum og Austfjörð-
um.
Hcildarframleiðsla frystihúsanna úr þeim
fiski, sem þau tóku á móti á árinu, nam
29 852 smál., og var það um 1000 smál.
meira magn en nokkurn tíma áður hefur
verið framleitt af frystum fiski hér á landi
á einu ári. Langsamlega mestur hluti þess
fiskmagns, sem frystihúsin tóku á móti,
var flakað svo sem verið hefur undanfarið,
en þó var mestur hluti flatfisksins frystur
heill og auk þess lítils háttar af bolfiski,
aðallega ýsu. Alls var heilfryst 3854 smál.,
til frystingar. Ástæðan til þess hefur fyrst
og frcmst verið sú, að með þvi að selja fisk-
inn þannig, hafa menn fengið hann greidd-
an fljótar heldur en ef þeir verða sjálfir
að salta hann og þar af lciðandi oft liggja
lengi með fiskinn áður en hann er seldur.
Þetta hefur leitt til þess, að framlciðslan af
ísfiski og frystum fiski hefur jafnan orðið
eins mikil og frekast hefur verið kostur
á, en hins vegar hefur framleiðslan af salt-
fiski verið mjög misjöfn eða aðeins það,
sem ckki hefur verið unnt að framleiða á
annan hátt. Þetta hefur þó breytzt nokltuð
nú í seinni líð, þar sem meiri festa liefur
komið í saltfiskframleiðsluna, enda jafnan
allmikil og vaxandi eftirspurn eftir salt-
fiski á liinum gömlu saltl'iskmörkuðum. Árið
1947 var mesta saltfiskframleiðsluár eftir
styrjöldina, og nam þá framleiðslan alls
en þar af var flatfiskur rúmlega 3500 smál.
og langmest skarkoli og þykkvalúra eða
rúmlega 3000 smál. Framleiðsla af flökum
nam því rétt tæplega 26 000 smál., eða svip-
uðu magni og árið áður. Var flatfiskurinn
lieilfrystur í hlokkir eins og áður, cnda ætl-
aður fyrir sama markað, þ. e. brezka mark-
aðinn.
Af flökunum var langmest framleitt í 7
Ibs. blokkir vafðar i pergament, en það er
sú framleiðsluaðferð, sem algengust hefur
verið undanfarin ár. Fóru um 86% af öll-
um flökunum í þannig umbúðir, og var það
hlutfallslega heldur minna en árið áður og
undaufarið, enda var nú meira sett í vand-
aðri umbúðir, aðallega fyrir Bandarikja-
markað og auk þess nokkuð í öskjur fyrir
Evrópumarkað, því að mjög var tekið að
hera á tregðu kaupenda á þeim markaði
við að taka á móti fiski í 7 Ibs. blokltum
pergamentvafið. Mjög hár framleiðslukostn-
aður kom þó í veg fyrir það, að unnt yrði
að gera stórfelldari breytingar á umbúðum
frysta fisksins. í hinar vönduðu umbúðir
fyrir Bandaríkjamarkað var að þessu sinni
fryst tæplega 2800 smál. Var og lítils hátt-
ar sent til Sviss. Hefur ekki áður verið fram-
leitt svo mikið í þeim umbúðum.