Ægir - 01.10.1992, Side 29

'0/92
ÆGIR
525
$rra gengi Bandaríkjadals.
Hækkandi verð Bandaríkjadals
a.fði síðan áhrif á afkomu sjáv-
arútvegs þar sem markaður
yestanhafs fyrir vörur varð nú fýsi-
le!
Sóður
8Ur en aftur á móti ekki eins
til lántöku vegna hárra
íaunvaxta, sérstaklega m.v. inn-
'en* verölag.
^Hærnið snerist við á seinni
uta níunda áratugarins þegar í
rles korn að hið háa gengi Banda-
n iadals gat ekki staðist til lang-
ama. Ef undan eru skilin áhrifin
L6rn Hóabardagi hafði á gengi
ans, er óhætt að fullyrða að það
a ' 'arið stöðugt lækkandi und-
an arin ár. Hér hefir tvennt komið
' annars vegar lækkandi vextir í
andarfkjunum sem voru liður í
ve.St^r^a efnahagslifið og hins
gar háir vextir í Þýskalandi sem
a a haft áhrif á stöðu þýska
marksins.
Háir vextir í Þýskalandi eru
bein afleiðing af sameiningu
þýsku ríkjanna og uppbyggingu í
austurhlutanum sem hafa kostaó
a.m.k. 250 milljarða marka. Við-
brögð þýska seðlabankans sem
lítur á það sem hlutverk sitt að
standa vörð um þýska markið og
stuðla að stöðugu verðlagi hafa
verið að hækka vexti til að sporna
við þenslu í efnahagslífinu.
Erlendar vaxtabreytingar eru því
tvíeggja sverð þar sem hækkandi
vextir og hátt gengi eru jákvæðir
þættir fyrir sölu afurða en óhag-
stæðir fyrir skuldastöðu. Háir
vextir og hátt gengi geta þó einnig
haft neikvæð áhrif á markað ef
þeir leiða til lækkandi at-
vinnustigs og minni tekna.
Talið er að hinn þráláti fjárlaga-
halli sem mörg Evrópuríki eiga
við að stríða sé ein megin orsök
hárra vaxta og lítils hagvaxtar.
Stefna ríkjanna virðist hafa verið
að sporna við verðbólgu umfram
allt og þvf eru taldar litlar Ifkur á
almennum erlendum vaxtalækk-
unum í bráð þótt þýski seðla-
bankinn hafi nú, þegar þessi grein
er skrifuð, lækkað forvexti um
0,25%.
Af innlendum vettvangi
Þegar meðfylgjandi efni er
skoðað vekur nokkra athygli að
þrátt fyrir taprekstur flestra greina
sjávarútvegs árið 1991 hefir eig-
iðfjárhlutfall greinarinnar verið að
aukast þótt eigið fé á föstu verði
hafi rýrnað um 800 milljónir
króna. í Ijós kemur við nánari at-
hugun að hvorki skuldir né eignir
hafa haldið f við almenna verð-
Mynd 2
Hlutfallsleg skipting lána til sjávarútvegs
árin 1977-1991
rZZA ERLENT GENGISTR.
INNLENT VERDTR.
UUi INNLKNT ÖVKRDTR.
%