Tímarit lögfræðinga - 01.12.1952, Page 13

Upptaka ólöglegs ávinnings.
197
Þegar meta skal, hvort efnahagur sökunauts hafi orðið
betri vegna brotsins, kemur bæði til greina að athuga,
hvort beinlínis hafi bætzt við eigur hans, svo sem þegar
hann hefur með broti aflað sér tiltekinna hluta eða tiltek-
ins verzlunarágóða, og einnig, hvort brotið hafi sparað
honum útgjöld, sem honum var skylt að inna af hendi. Er
auðsætt, að slíkan sparnað má telja til ágóða af broti, þar
sem efnahagur sökunauts er þeim mun betri, sem hinum
spöruðu útgjöldum nemur.
1 aðalatriðum verður það aðeins hreinn ágóði eða nettó
ágóði, sem upptækan má gera. Útgjöld til að afla ávinn-
ingsins eiga því yfirleitt að koma til frádráttar. Þetta má
þó ekki taka of bókstaflega. Ekki er rétt að draga frá
vinnulaun eða þóknun til sökunauts sjálfs fyrir starf hans
að framkvæmd brotsins. Hann á ekki að geta skapað sér
á þann hátt ólöglegar atvinnutekjur. Sem dæmi má nefna:
Sökunautur hefur ólöglega flutt inn og selt vöru, sem
bannaður er innflutningur á. 1 stórum dráttum mundi ólög-
legur ágóði verða hér útsöluverð vörunnar að frádregnu
innkaupsverði, flutningskostnaði og öðrum slíkum beinum
útgjöldum, en án frádráttar vegna starfs þess, er söku-
nautur hefur'sjálfur lagt fram við innkaup og sölu vör-
unnar. Til frádráttar koma ekki heldur útgjöld, sem í
sjálfu sér eru refsiverð eða andstæð velsæmi, t. d. þóknun
til samsekra manna, mútur o. s. frv. Ef sá hluti ágóðans er
gerður upptækur hjá hinum samseku mönnum, virðist hann
þó eiga að koma til fráaráttar, þar sem ekki er rétt að gera
sama ágóðann upptækan á tveimur stöðum. Þá er ekki
heldur líklegt, að frá yrðu dregin ýmis bein útgjöld í sam-
bandi við framkvæmd afbrots, t. d. ferðakostnaður söku-
nauts til og frá þeim stað, þar sem hann framdi afbrotið.
Ef vara er seld yfir lögákveðnu hámarksverði, er fjár-
hæð hins ólöglega ágóða venjulega auðreiknuð, þ. e. mis-
munur á söluverði og hámarksverði. Spurning getur þó
verið um, hvernig reikna eigi ágóðann, ef sökunautur hefur
sjálfur keypt vöruna yfir hámarksverði. Ef t. d. hámarks-
verð vöru er 1000 kr., sökunautur hefur keypt hana