Tímarit lögfræðinga - 01.12.1952, Blaðsíða 37

Dómurinn l dcilumáli NorOmanna og Breta
221
mílna regluna beri að telja alþjóðlega. Af því tilefni tekur
dómurinn fram:
„Þó að tiltekin ríki hafi tekið upp tíu mílna regluna, bæði
1 innanlandslögum sínum og í milliríkjasamningum og sam-
þvkktum, og þó að reglu þessari hafi verið beitt milli þess-
ara ríkja í ýmsum gerðardómum, hafa önnur ríki tekið upp
önnur mörk. Tíu mílna reglan hefur þess vegna ekki öðlazt
gildi almennrar reglu alþjóðalaga."
Er því augljóst, að dómurinn hefur ekki kveðið á um
neina reglu varðandi lengd beinnar grunnlínu.
Um afmörkun landhelginnar segir svo í dómnum: „Af-
mörkun sjávarsvæða hefur alltaf alþjóðleg horf. Hún getur
ekki eingöngu oltið á vilja strandríkisins, svo sem hann
birtist í innanlandslöggjöf þess. Þótt framkvæmd afmörk-
unarinnar sé að vísu óhjákvæmilega einhliða gerningur,
þar sem strandríkið eitt er bært til að framkvæma hana, lýt-
ur gildi afmörkunarinnar gagnvart öðrum ríkjum alþjóða-
reglum. 1 sambandi við afmörkun landhelginnar verður að
veita ríki því, er hlut á að máli, olnbogarúm til að afmarka
landhelgina í samræmi við hagsmuni og aðstæður, „en um
leið má ekki sveigja gi'unnlínur til muna frá heildarstefnu
strandarinnaf',“ eins og segir í forsendum dómsins. Þá
verður ennfremur að taka tillit til efnahagslegi'a hagsmuna
héraðanna, sem hlut eiga að máli, svo og landfræðilegrar
sérstöðu. í sambandi við ákvörðun grunnlínunnar segir, að
við val á grunnlínustöðvum skipti einna mestu máli, að
hafsvæðið, sem lendi innan hennar, sé í svo nánum tengsl-
um við landið, að líta beri á það allt að því sem innsævi eða
hluta af ríkinu. Þá eru leidd rök að því, að þegar áður en
deilan kom upp, hafi „aðferð hinna beinu grunnlína" verið
fylgt um landhelgi Noregs, óátalið af öðrum ríkjum en
Bretlandi, og að jafnvel Bretar hafi raunverulega ekki mót-
mælt henni fyrr en árið 1933. Það er augljóst, að dómurinn
leggur verulega áherzlu á þá hlið málsins, að beitt hafi
verið sömu aðferð við afmörkun landhelginnar, þannig
að fyrir hefð hafi skapazt „söguleg regla“ þar að lútandi.
Fleiri atriði hefði mátt drepa á varðandi dóminn og for-