Tímarit lögfræðinga - 01.12.1952, Page 21

Upptaka ólöglegs ávinnings
205
ved en straffbar handling vundne utbytte eller et belöp,
svarende til det antagelige utbytte av samme" og enn
fremur: „Er en straffbar virksomhet drevet sedvans-
messig, kan det belöp, som inddras, bestemmes efter det
antagelige utbytte av den hele virksomhet". Um norska
dómstólaframkvæmd í sambandi við þetta ákvæði má
nefna, að héraðsdómstóll sýknaði sakborning af kröfu um
upptöku vegna sannanaskorts um upphæð ólögmæts ágóða.
Hæstiréttur Noregs ómerkti dóminn með þessum rökum:
„Nár meddomsretten har funnet, at tiltalte har hatt ut-
bytte av sin ulovlige virksomhet, plikter den á avgi skjönn
over det antagelige utbjd;te, idet § 36 ikke tilsikter et pá-
litelig skjönn bygget pá sikre bevisdata for omfanget av
den ulovlige virksomhet". Þessi regla norsku laganna er
ekki óálitleg í fljótu bragði, en ekki er líklegt, að hún lcomi
að miklum notum. Það er hætt við, að dómstólar yrðu
jafnan tregir til að dæma upptöku fram yfir sannaðan
ágóða.
1 öðru lagi rnætti hugsa sér, að hinum dulda ágóða yrði
náð að meira eða minna leyti með sektargreiðslu. Eins og
getið verðui*hér á eftir, eru dæmi til þess úr löggjöf ann-
arra þjóða, að sökunaut sé gert að greiða ólöglegan ágóða
sem sekt, sbr. og ákvæði 11. gr. laga nr. 24/1936: „Nú
hefur sá, sem sekur hefur fundizt um vörusvik samkvæmt
þessum lögum, sannanlega grætt á svikunum, og má þá,
auk sektar þeirrar, sem greind er í 2. málsgrein þessarar
greinar, eða annarrar refsingar, dæma hann til að greiða
viðbótarsekt, jafnháa upphæð sem hagnaðurinn sannan-
lega nemur“. Gegn þessari aðferð mælir það, að tillit til
ólöglegs ágóða mundi hafa meiri áhrif á ákvörðun sektar-
fjárhæðar en rétt væri eftir venjulegum reglum um ákvörð-
un refsingar. 1 þessu sambandi er þó vert að athuga sér-
staklega 2. mgr. 49. gr. alm. hegningarlaga, sem er á þessa
leið:
„Þeim, sem hefur aflað sér fjár meö broti, má, þegar sérstak-
lega stendur á, dæma sekt jafnframt refsivist, sem við brotinu
kann að liggja".