Tímarit lögfræðinga - 01.01.1964, Blaðsíða 34

uin lögin. Þessi nýi búningur löggjafarinnar hefst nán-
ast í kyrrþey á ólögákveðnum sviðuin, í stjórnsýslu
liinnar „góðu stjórnarstefnu", í efnahagslífinu land-
búnaðinum, borgunum, námunum, löggæzlunni, þing-
(leildunum, dómstólunum, skipan klæðnaðar og mvnt-
ar og á fjölda annarra sviða. Fjöldi umboða, tilskip-
ana, reglugerða, lögreglu- og landreglufyrirmæla verð-
ur óteljandi. Af skipulagningu bins opinbera lífs spretl-
ur sömuleiðis hneigð til að sveigja málefni einstakling-
anna undir nauðung yfirvaldanna. Fulltrúarnir á stétta-
þingunum, conventus maiorum terrae, eru gerðir áhrifa-
lausir eða þeim er alveg vikið til hliðar; furstinn „fest-
ir í sessi“ — samkvæmt liinum kunnu orðum hins
mikla kjörfursta Friðriks Vilhjálms frá Brandenburg
— „fullveldið eins og rocber de bronce“. Stéttarþingin
halda aðeins rétli sínum til að hafa hönd i bagga um
álagningu skatta, en ekki aðra löggjöf. Einnig lands-
rétturinn, m. ö. o. „réttur“ og lögsköp, eru felld inn i
þessa tegund hinnar furstalegu réttarskipunar. Á 17.
og 18. öld er hinum umfangsmiklu lagaskráningum
hrundið í fullt gildi fyrir einhliða tilstuðlan furstanna.
Landsdrottinn og erkibiskup gefa út landsrétt kjör-
furstadæmisins Trier frá 1(568 með eflirfarandi orðum:
„Þess vegna skipum vér hér með og bjóðum, að hver
og einn þegn erkistiftis vors lifi samkvæmt vorum kjör-
l'urstalegu fyrirmælum með fyllstu hlýðni ...“
Og landsrétlur Prússakonungs frá 1721 skipar sömu-
leiðis öllum þegnum, að þeir „lifi eftir þessari forordn-
ingu og skipan í öllum atriðum og greinum“; „konung-
urinn bannar þar að auki dómurum framvegis að bera
fyrir sig, að landsrétturinn hafi í einni eða annarri grein
ekki verið virtur“, „af því að þeim er skvlt að sjá um að
lög vor séu virt“.
1 fyrsta lagi rís sú spurning, á hverju gildi slíks
ákvaðaréttar verði reist. Hann styðst við þegnskyki-
nna. Þegneiðurinn, sem í öndverðu var aðeins unninn
28
Tímaril lögfnvöinga