Tímarit lögfræðinga - 01.01.1969, Blaðsíða 29

d) skemmdir, sem verða, er bifreiðarstjórinn er ölvað-
ur“.
Það vekur strax athygli, að ákvæðið um ölvun er miklu
ákveðnara en a-liður 10. gr„ sem glímt var við i dóm-
unum hér á undan. Hér er hreinlgga nefnt hver það sé,
sem firrt getur vátryggðan bótarétti með tiltekinni hegð-
un. Það er sá, sem stjórnar bifreiðinni á hverjum tíma.10
Þá er að gera grein fyrir gildi d-liðar 10. gr. að lögum.
f vátryggingarétti er igerður greinarmunur á skírteinis-
ákvæðum, sem ákvarða áhættu félagsins og skírteinis-
ákvæðum, er mæla fyrir um skyldur vátryggðs. Almennt
er viðurkennt, að vátryggingafélagið hafi óskorað frelsi
til að takmarka áhættu sína („die Freiheit der Risiko-
begrenzung“). Félagið liefur með öðrum orðum fullt
samningsfrelsi að þvi er varðar lýsingu á þeirri áhættu,
sem það vill vátyggja gegn. En á hinn bóginn er réttur
félagsins til þess að takmarka ábyrgð sína, þegar vá-
tryggður brýtur skyldur sínar, að miklu levti bundinn
af ófrávíkjanlegum lagareglum. (Hellner, bls. 63, Hellner:
Exclusions of Risk, bls. 5). í þessu sambandi má rifja
upp reglur YSL. um rangar upplýsingar við samningsgerð,
sbr. 4.—10. gr„ um ásetnings- eða vangáratferli, er veldur
því að vátryggingaratburðurinn gerist, sbr. 18.—20. gr„
um skyldur vátryggðs, þegar vátryggingaratburðinn ber
að höndum, sbr. 21.—23. gr„ um aukna áhættu, sbr. 45.—
50. gr„ um varúðarreglur, sbr. 51. gr„ og um ráðstafanir
til að varna tjóni, sbr. 52. gr.
Ef ákvæðið um ölvun i d-lið 10. gr. verður talið heyra
til skírteinisákvæða, sem ákvarða áhættu félagsins, hefur
félagið ótvíræðan rétt til að neita að greiða vátryggingar-
10 Skv. eðli máls og almennu ákvæði í húftrygg.skilmálum,
sbr. 1. neðanmálsgrein hér að framan, hlýtur þó að Verða að
gera undantekningu um bifreiðarstjóra, sem ekur bifreið í
algeru heimildarleysi, ,sbr. t. d. Bentzon — Christensen, bls.
124, Hellner: Exclusions of Risk, bls. 56, og Thorning Hansen
í NFT 1951, bls. 342.
Tímarit lögfræðinga
23