Ægir - 01.12.1995, Qupperneq 35

Markús á Marzinum:
glópalán
Þetta var
„Ég hef alltaf verif) heppinn. Þa& var yfir mér eitthvað giópalán. Mér
hlekktist aidrei á, rak ekki svo mikið sem stefnið niður og fiskaði oft ágæt-
lega."
Maðurinn sem tekur svo hæversklega til orða heitir Markús Guðmundsson
og er fyrrverandi togaraskipstjóri, löngum kenndur við Marz RE 261 sem var
þekkt aflaskip í eigu Tryggva Ófeigssonar, þess kunna útgerðar- og athafna-
manns. Markús tók við Marzinum þegar hann kom nýr 1954 og stýrði honum
farsællega í um 10 ár. Á Marzinum sló hann met sem trúlega stendur eitthvað
fram á næstu öld, en 1955 kom Marzinn alls með 7.395 tonn að landi og er
það mesti afli sem togari hefur fiskað á einu ári við Islandsstrendur fyrr og
„Ég man nú ekkert sérstaklega eftir
þessu ári. Þetta hefur sjálfsagt verið mik-
ið karfi. Ég fór aldrei í Skerjadýpið eftir
karfanum, en hafbi mikið dálæti á
bleyðu á bláendanum á Jökultungunni.
Þar fiskaði ég oft vel."
Markús var alla sína starfsævi um
borð í togurum. Hann byrjaði ungur
með föbur sínum á Hannesi ráðherra á
kreppuárunum og hætti ekki á síðutog-
urum fyrr en hann hætti sem skipstjóri
á Júpíter árið 1973. Þá tók Markús við
skuttogaranum Aðalvík og stýrði henni
í þrjú ár, en þá gerðist hann veiðieftir-
litsmaður og hætti því ekki sjós fyrr en
1990 eftir rúmlega hálfrar aldar sjó-
mennsku.
„Ég fæddist 1923 og ólst upp á Unn-
arstígnum í Vesturbænum í Reykjavík.
Faöir minn var sjómaður mestalla sína
ævi, frá því ég man fyrst eftir mér. Hann
var hjá Alliance-félaginu, fyrst með Jón
forseta sem síöar strandaði við Stafnes.
Hann var ekki um borb þá, heldur var
kominn á nýtt skip, Tryggva gamla, sem
hann stýrði lengi. Síðan var það Hannes
rábherra, þá Jón Ólafsson og loks nýi
Jón forseti sem var smíðaöur eftir stríð.
Hann stýrði honum til 1950, en þá tók
ég við.
Þá fór gamli maöurinn í land, kom-
inn fast ab sextugu, og setti upp
hænsnabú á þeim slóðum sem KR-völl-
urinn við Frostaskjól er núna, en þar
átti hann erfðafestuland. Vib það dútl-
abi hann um árabil og undi sér vel."
Foreldrar Markúsar voru Guðmund-
ur Markússon ættaður úr Ölfusinu og
Unnur Erlendsdóttir sem ættuð var
austan af fjörðum. Guðmundur var
nafntogaður aflakóngur og allra skip-
stjóra fisknastur og setti mörg aflamet á
sinni tíð, sérstaklega á Hannesi ráb-
herra. Markús var annar í röð fjögurra
systkina, þriggja bræðra og einnar syst-
ur.
Fimm ára í Bugtinni
„Fyrsta skipti sem ég fékk að fara
með var víst þegar ég var fimm ára en
ég man lítið eftir því. Þá var farið hérna
rétt út í Bugtina til þess ab fiska í skráp-
inn sem kallað var, en úrgangssaltið eft-
ir vertíðina var kallað skrápur.
En eftir að ég varð 10 ára fór ég með
pabba á hverju vori áður en ég fór í
sveitina til frændfólks míns á Akureyri,
en þar var ég í fjögur sumur. Ég hafði
svo sem ekkert hlutverk um borð svona
ungur. Mínar helstu lífsreglur voru að
muna að taka lýsi á morgnana og að
þvælast ekki fyrir. Það hefur löngum
þótt góð regla um borð í trollara."
Lærðirðu margt af togarajöxlunum?
Jón forseti var aö sögn Markúsar eitt besta skip sem hann hafði með að
gera. Jón forseti var fyrsta skipið sem hann var skipstjóri á 1950, þá 27 ára
gamall, einn yngsti togaraskipstjóri sem þá var til sjós.
Jón forseti taldist til nýsköpunartogara, smíðaður í Bretlandi 1948, 675 brl.,
55,58 m skráð lengd með 1.000 hestafla gufuvél.
ÆGIR 35