Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.09.1997, Síða 22

Tímarit lögfræðinga - 01.09.1997, Síða 22
Forsjármál eru rekin fyrir dómstólum samkvæmt málsmeðferðarreglum í lögum um meðferð einkamála nr. 91/1991 og í barnalögum nr. 20/1992. Mál þessi eru því rekin sem einkamál samkvæmt almennum reglum og samkvæmt ýmsum sérreglum um málmeðferð sem koma fram í barnalögum og gilda jafnhliða hinum almennu reglum. Sérreglurnar koma m.a. fram í VIII. kafla barnalaga en kaflinn ber heitið: Dómsmál vegna ágreinings um forsjá barna. I VI. kafla laganna koma einnig fram reglur um málsmeðferð svo sem í 1. mgr. 34. gr. sem mælir fyrir um hraða málsmeðferð, í 36. gr. sem fjallar um bráðabirgðaúrlausn um forsjá og í 39. gr. um heimildir dómara eða dómsmálaráðuneytis til að ákveða að ekki megi fara með barn úr landi. Þessi síðartöldu lagaákvæði gilda bæði um rekstur forsjár- mála fyrir dómstólum og um meðferð forsjármála sem til úrlausnar eru í dómsmálaráðuneytinu. Þegar dómsmálaráðuneytið leysir úr ágreiningi um forsjá barns gilda ennfremur ákvæði IX. kafla bamalaganna: Um meðferð og úrlausn stjórn- valda á málum samkvæmt lögum þessum. Einnig gilda almenn ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993 en samkvæmt 2. mgr. 1. gr. laganna gilda þau þegar stjómvöld taka ákvarðanir um rétt eða skyldu manna. Þegar ákvæði annarra laga hafa að geyma strangari málsmeðferðarreglur en stjórnsýslulögin mæla fyrir um halda þau lagaákvæði gildi sínu, sbr. 2. mgr. 2. gr. stjómsýslulaga. Aðalástæða þess að forsjármál sæta afbrigðilegri málsmeðferð er sú að mál þessi eru sérstaks eðlis eins og reyndar önnur mál á sviði sifja- og barnaréttar. Málsmeðferðarreglum er m.a. ætlað að tryggja að tillit sé tekið til hinna sérstöku hagsmuna sem í húfi eru þegar leyst er úr slíkum málum. Urræðið um ákvörðun forsjár til bráðabirgða er í reynd einn þáttur þeirrar afbrigðilegu málsmeðferðar sem forsjármál sæta. Mælt er fyrir um þetta úrræði í 36. gr. barnalaga eins og þegar hefur komið fram en í lagagreininni segir að dómstóll eða dómsmálaráðuneytið, eftir því hvar forsjármálið er til meðferðar, geti ákveðið til bráðabirgða hvemig fara skuli um forsjá barns eftir því sem bami er fyrir bestu. Þetta lagaákvæði hefur valdið nokkurri réttaróvissu. Má það m.a. rekja til þess að ekki kemur skýrt fram í lögunum eða tiltækum lögskýringargögnum hvemig því skuli beitt. Ekki kemur heldur fram hvaða gögn þurfi að liggja fyrir þegar ákvörðun er tekin um forsjá til bráðabirgða eða hvaða sjónarmið beri helst að leggja til grundvallar við slíka ákvörðun. Því má spyrja hvort þetta réttarfarsúrræði sé notað eins og til hefur verið ætlast, hvort sú hætta sé fyrir hendi að það verði ofnotað og loks hvort gera verði þá kröfu að í lögunum komi fram með skýrari hætti en nú er hvenær og hvernig úrræði þessu verði beitt. Hér á eftir verður fjallað um helstu álitamál sem ætla má að upp komi þegar taka þarf ákvörðun um forsjá barns til bráðabirgða undir rekstri forsjármáls. Þegar á þetta réttarúrræði reynir koma einnig til álita aðrar málsmeðferðarreglur sem annað hvort tengjast því eða óhjákvæmilegt er að hafðar verði til viðmiðunar þegar reglur um bráðabirgðaforsjá eru skilgreindar. I næsta kafla 162
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.