Tímarit lögfræðinga - 01.06.1999, Blaðsíða 24

miðað skyldi við tíföld árslaun, þar sem það var talið hafa komið í ljós, að ekki
fengust fullar bætur fyrir varanlega örorku með því að miða við 7,5 föld
árslaun. Akvæði 7. gr. laganna um árslaun er svohljóðandi:7
Arslaun teljast vera heildarvinnutekjur tjónþola á næstliðnu ári fyrir þann dag er tjón
varð.
Árslaun skulu þó metin sérstaklega þegar óvenjulegar aðstæður eru fyrir hendi, t.d.
breytingar á tekjum eða atvinnuhögum.
Ekki skal miða við hærri árslaun en 4.500.000 kr.8
Ekki fer á milli mála, að með ákvæðum 5.-7. gr. skaðabótalaganna er sett
hámark á bætur fyrir varanlega örorku, þó að það sé ekki nema að hluta til gert
með tilgreiningu ákveðinnar fjárhæðar. Var ekki um það deilt í málinu. Sam-
kvæmt dómi Hæstaréttar virðist heldur ekki hafa verið um það deilt í þessu
máli, að löggjafinn hefði heimild til þess að setja reglur um það, hvemig
ákvarða skuli bætur fyrir varanlega örorku, enda sé það markmið slíkra reglna,
að fullar bætur komi fyrir.
Aðalkrafa áfrýjanda, sem hlotið hafði varanlega örorku, um bætur vegna
tjóns af völdum örorkunnar var byggð á útreikningi tryggingafræðings og þeim
venjum um ákvörðun tjóns, sem tíðkuðust fyrir gildistöku skaðabótalaganna.
Hélt áfrýjandi því fram, að í reiknireglu 6. gr. skaðabótalaganna væri fólgin
skerðing á fullum bótum, sem fái ekki staðizt gagnvart eignarréttarákvæði
stjómarskrárinnar, en aflahæfi hans nyti vemdar þess. Var á það bent af hálfu
áfrýjanda, að löggjafinn hefði sjálfur viðurkennt, að um slíka skerðingu væri að
ræða, þar sem með lögum nr. 42/1996 hafi margfeldisstuðull 6. gr. skaðabóta-
laganna verið hækkaður.
Varakrafa áfrýjanda var á því reist, að miðað yrði við hinn nýja margfeldis-
stuðul (tíföld árslaun), en þrautavarakrafa áfrýjanda miðaðist við reiknireglu 6.
gr. skaðabótalaganna, eins og hún var, þegar hann slasaðist (7,5 föld árslaun).
I dómi Hæstaréttar er gerð grein fyrir ákvörðun skaðabóta fyrir líkamstjón
fyrir setningu skaðabótalaganna og ástæðunum fyrir setningu laganna. í dóm-
inum sagði m.a.:
Fram að gildistöku skaðabótalaga naut ekki við lögfestra reglna um bætur vegna
líkamstjóns. Myndast hafði dómvenja um útreikning bóta, sem einkum var byggður á
læknisfræðilegu örorkumati og var á grundvelli þess reynt að sannreyna raunverulegt
tjón. Þó var ljóst að áætlun þess hlaut ætíð að vera mörgum vafaatriðum undirorpin og
að tjónsfjárhæð yrði að verulegu leyti háð mati, sem á margan hátt var óvisst.
Með hinum nýju skaðabótalögum voru sett ákvæði, sem samkvæmt greinargerð með
frumvarpi að lögunum höfðu meðal annars þann megintilgang að endurbæta reglur
7 Sjá athugasemd í neðanmálsgrein 1.
8 Hámark árslauna, sem miða má við samkvæmt 3. mgr. 7. gr. er háð breytingum á lánskjaravísitölu
frá gildistöku laganna hinn 1. júlí 1993, eins og aðrar bótafjárhæðir í lögunum, sbr. 15. gr. laganna.
90