Ægir - 01.08.1996, Blaðsíða 20

Fleiri nýjar fisktegundir á
ÍSLANDSMIÐUM
Gunnar Jónsson og Jónbjörn Pálsson
I 7.-8. tbl. Ægis 1994 og 10. tbl. 1995 er sagt frá 14 nýjum fisktegund-
um sem fundist hafa á íslandsmiðum frá 2. útgáfu bókarinnar íslensk-
ir fiskar árið 1992 til júníloka 1995. Enn hafa nokkrar nýjar fiskteg-
undir bæst við og hér á eftir fer lýsing á 9 tegundum sem fundist hafa
eftir að fyrri lýsingar birtust og til loka júní 1996. Þessar fisktegundir
eru glókollur, margbroddabakur, brynhali, ísþorskur, svartdjöfull,
ýmir, drekahyrna, langhyrna og stangarnefur. Eftir er að lýsa þremur
tegundum af sægreifaætt: margreifa, sægreifa og rauðgreifa, tveimur
tegundum af mjóraætt: grænlandsmjóra og djúpmjóra, og einni teg-
und af sogfiskaætt. Sægreifarnir eru allir í meðferð ennþá, mjórunum
verður lýst á öðrum vettvangi og frumlýsingu vantar ennþá á sogfisk-
inum.
Ætt: Sægreifaætt, CETOMIMIDAE
Glókollur, Cetostoma regani
Zugmayer, 1914
Stœrð: 25 cm.
Lýsing: Langvaxinn og þunnvaxinn
fiskur. Mesta hæb er viö fremri rætur
raufarugga. Haus er í meðallagi stór og
þunnvaxinn. Línan frá trjónu aftur á
hnakka er innbogadregin. Nasaop eru
aðeins nær trjónuenda en augum.
Fremri nasaop eru minni en þau aftari.
Augu eru örsmá. Skoltar eru stórir og ná
aftur fyrir miðjan haus. Tennur á skolt-
um eru örsmáar og þríhyrndar. Tennur
á plógbeini eru svipaöar skoltatönnum
en smærri og næstum því ógreinanlegar
í stórum fiskum. Tennur á gómbeinum
eru minni en skoltatennur en stærri en
plógbeinstennur. Bak- og raufaruggi eru
langir og háir og upphækkaðir. Bakuggi
er lengri en raufaruggi. Lengd bak- og
raufarugga fiska þessarar ættkvíslar og
fjöldi uggageisla er meiri en hjá fiskum
annarra ættkvísla þessarar ættar. Sporð-
ur er velþroskaður. Eyruggar eru lág-
stæðir og frekar smáir. Kviðugga vantar.
Eftir kviði frá eyruggum að fremstu
geislum raufarugga eru samsíba húð-
rendur eða fellingar. Rák er breiö og
holótt og nær frá sporði fram á haus. Á
haus er greinilegt rákarkerfi.
Litur er raub- og appelsínugulur á
haus, bolur er svartur en stöku uggarnir
eru með skærrauðum jöbrum. Hold er
rauðleitt eða appelsínugult og virðist
fiskurinn vera þannig á lit því roð flett-
ist auðveldlega af í veiðarfærum.
Geislar í bakugga (B) eru 29-37, í
raufarugga 26-34, í eyrugga (E) 20-21
og fjöldi hryggjarliða er 47-53.
Heimkynni: Glókollur hefur fundist í
öllum heimshöfum og hafa rúmlega 150
fiskar fundist (Paxton, 1989). í Atlants-
hafi er aðalútbreiðslusvæðib á milli 50°N
og 40°S, í Kyrrahafi frá 42°N til 15°S og í
Indlandshafi frá 3°N til 30°S. í apríl 1995
fannst afturhluti fisks af þessari tegund
á grálúðuslóð vestan Víkuráls en ekki
tókst að greina þennan hluta til tegund-
ar fyrr en í maí ári síðar þegar 20 cm fisk-
ur sömu tegundar veiddist á svipuðum
slóðum. Báða þessa fiska veiddi togarinn
Hrafn Sveinbjarnarson GK.
Lífshættir: Úthafs-, miðsævis- og
djúpfiskur sem fundist hefur á
650-2250 metra dýpi. Fæba er m.a.
ljósáta o.fl. smákrabbadýr.
Ætt: Broddabakaætt, NOTACANTHIDAE
Margbroddabakur, Polyacanthonotus
challengeri
Vaillant, 1888
Stœrð: Allt að 60 cm.
Lýsing: Langvaxinn og þunnvaxinn
fiskur sem mjókkar aftur og endar í
oddmjóum sporði. Haus er meðalstór.
Lengd trjónu er um tvöföld lengd
augna. Fremri og aftari nasaop eru þétt-
stæb. Skoltar ná aftur á móts við fremri
jaðar augna. Langur bakuggi sam-
anstendur af fjölda smárra og sterkra
gadda. Raufaruggi nær frá miðjum fiski
og aftur að sporði. Rák er greinileg.
Litur er gráblár að ofan en dökkblár
ab neðan eins og á fjölbroddabak, P. ris-
soanus, en það er fiskur sömu ættkvísiar
20 ÆGIR