Ægir - 01.08.1999, Blaðsíða 12

Feðgarnir í Vísi hf., Páll H. og Pétnr
Hafsteinn, frœða franska sendinefiid á
vegum SÍF um galdurinn á bak við góðan
saltfisk.
og fórum þá að byggja hana upp. Það
má eiginlega segja að frá 1993 hafi fyr-
irtækið vaxið hvað hraðast," segir Pét-
ur Hafsteinn.
„Árin frá 1987 til 1992 voru mikill
umbrotatími í saltfiskvinnslunni og
ekki hvað síst fyrir sölusamtökin, SÍF.
Við höfum alltaf selt afurðir okkar í
gegnum SÍF og það er í dag orðið mjög
öflugt og skemmtilegt þjónustufyrir-
tæki og þyrfti mikið að gerast til að
við tækjum þann pól í hæðina að selja
afurðirnar með öðrum hætti."
Línuveiðarnar skapa
stöðugleika í rekstrinum
Segja má að saltfiskframleiðsla Vísis
hf. sé með tvennum hætti. Annars
vegar „portfiskur" sem fer í þurrkun
en í þá vinnslu er aðallega notaður
stór netafiskur og hins vegar „spigfisk-
ur" sem fer í útvötnun eða beint í sölu
og er seldur í 25 kg. pakkningum. Þar
fyrir utan er svo flakavinnsla sem lýtur
svipuðum lögmálum og „spigfiskur-
inn" hvað varðar kröfur um blæ, dreif-
ingu og umbúðir. Stærstur hluti hrá-
efnis Vísis hf. er línufiskur sem hentar
vel í spig og flök.
Pétur Hafsteinn segir að saltfisk-
vinnslan sé sú grein fiskvinnslunnar
sem taki minnstum sveiflum á mörk-
uðum.
„Línuveiðar og saltfiskvinnsla er
form sem býður að mínu mati upp á
mesta stöðugleikann. Hitt er annað
mál að línuveiðarnar eru kostnaðar-
12 ÆGIR ------------------------------
samar og ekki allir sem hreinlega ná
tökum á þeim en okkur hefur tekist
það ágætlega. í línuútgerðinni koma
aldrei eins kröftugir veiðitoppar og á
öðrum veiðiskap en hins vegar er línu-
aflinn stöðugri og tekur ekki eins
miklum niðursveiflum og stundum
gerist á netunum. Þetta atriði skiptir
miklu máli þegar rekin er umfangs-
mikil saltfiskvinnsla í landi, líkt og við
gerum," segir Pétur Hafsteinn.
Hinn gleymdi vertíðarfloti
á Suðurnesjum
Pétur Hafsteinn segir að Vísir hf. hafi
komið nokkuð ve! út úr viðmiðunarár-
unum sem kvótaúthlutunin byggðist
á. Að vísu hafi þau mistök verið gerð
strax á fyrstu árum kerfisins að selja
frá fyrirtækinu einn af bátum þess en
almennt segir hann að vertíðarflotinn
á Suðurnesjum hafi mátt þola hlut-
fallslega meiri skerðingu á kvóta en
flestir aðrir útgerðaraðilar allt fram á
þennan dag. Þetta hafi vissulega kom-
ið við fyrirtækið, líkt og önnur á Suð-
urnesjunum.
„Vertíðarflotinn hefur verið stans-
laust skorinn niður frá fyrsta degi
kvótakerfisins og er réttnefndur „hinn
gleymdi floti". Eins og ég sagði veiddu
vertíðarbátarnir vel á viðmiðunarárun-
um en kvótinn var fluttur á norður-
svæðið strax í byrjun, ásamt því að út-
valdir togaraskipstjórar kroppuðu
drjúgt til sín af heildarkvótanum. Síð-
an kom sóknarmarkið sem einnig var
sniðið að togaraútgerðinni og næst
komu smábátarnir sem tóku sitt af
heildinni og þannig má áfram halda.
Hluti bátaflotans fékk síðan leiðrétt-
ingu sinna mála með úthlutun 60%
línupottsins sem vó einhvern hluta af
töpuðum aflaheimildum. Til viðbótar
fengu Suðurnesin enga sérstaka fyrir-
greiðslu til að mæta niðurskurði á afl-
anum."
- Gleymdust Suðurnesin á einhvern
hátt í umræðunni um afleiðingar
kvótakerfisins fyrir einstök byggðarlög
landsins?
„Ég held að þetta felist ekkert síður
í eðli fyrirtækjanna. Þetta voru ein-
staklings- og fjölskyldufyrirtæki sem
ekki voru með sín mál upp í fjölmiðl-
um og höfðu lítil ítök inni í hags-
munasamtökum og enn síður í pólitík-
inni. Þetta fólk var bara um borð í sín-
um skipum eða inni í fiskvinnsluhús-
unum að sinna sínum daglegu störf-
um. Á meðan tók pólitíkin, meðvitað
eða ómeðvitað, ákvörðun um að flytja
kvóta í burtu af svæðinu. Ég get ekki
sagt að þetta hafi breyst mikið, því
miður, og sést kannski á því að þegar
samningar eru nú gerðir við Norð-
menn um að koma frystiskipum ís-
lendinga í veiðar í Barentshafi þá
launum við m.a. með því að hleypa
norskum bátum í línuveiðar á keilu og
löngu hér við land. Þetta er bein sam-
keppni við fyrirtæki eins og okkar en
snertir auðvitað ekki frystitogarana á
þeirra heimavelli hér við land. Þarna
er enn eitt dæmið um hvernig vertíð-
arflotinn verður fyrir barðinu á ein-
stökum aðgerðum í fiskveiðistjórnun-
inni. Við þurfum líka að berjast við
Færeyinga um veiðar á keilu og löngu
á þessum sömu hafsvæðum vegna
samnings sem gerður var við þá þar
sem engin umbun kom í hlut bátanna
frekar en fyrri daginn," segir Pétur
ákveðinn og bætir við að á sama tíma
og þetta gerist fái fyrirtæki á borð við
Vísi klapp á bakið fyrir að halda uppi
landvinnslu og sannarlega geri Vísir
það með vinnslunni í Grindavík og
innkomu sinni í Búlandstind á Djúpa-
vogi.
„Okkur finnst þess vegna skrýtið að
á bak við þennan árangur í land-
vinnslunni er einmitt vertíðarflotinn
sem þarf að sæta þessum eilífu áföllum
og skerðingum. Þarna er verið að ógna
landvinnslunni á beinan hátt því með
aukinni sókn Norðmanna og Færey-
inga í þær tegundir sem hafa verið
meðafli í línuveiðunum hjá okkur get-
ur grundvellinum hreinlega verið
kippt undan línuveiðunum. Þetta^ er
því ekki heillavænleg þróun."