Ægir - 01.08.1999, Blaðsíða 20

Byggðakvótinn getur laðað
fj árfesta að verkefnum
í byggðarlögunum
- segir Egill Jónsson, formaður stjórnar Byggðastofnunar
um umdeilda úthlutun byggðakvótans
r byggðakvóti framfór eða aftur-
hvarffrá kvótakerfi í sjávarút-
vegi sem talið hefur verið eitt það
hagkvœmasta í heimi? Þessi spurning
vakttar í Ijósi umrceðu síðustu vikna,
umrasðu sem fyrst og fremst hefur
spunnist upp í kjölfar úthlutunar á
þeim kvóta sem Byggðastofnun fékk
með lögutn og úthlutaði til einstakra
byggðarlaga. Þung orð hafa fallið t
kjölfarið frá stöðum settt ekki fettgu
úthlutun ogstjórn Byggðastofnunar
hefur verið sökuð utn að hafa ttppi
óvönduð vinnubrögð við úthlutunina
en þeim röddunt mótmœlir Egil! jóns-
sott, formaður stjórnar Byggðastofn-
unar, harðlega. Hattn segir aðþvert á
móti hafi í aðdragattda úthlutunar-
ittnar verið mótaðar úthlutunarregl-
ur sem fyrst og fremst taki mið afþví
hvaða sjávarútvegsbyggðarlög t land-
inu hafi farið verst út úr byggðaþró-
un á undanfórnutn áruitt, tapað
kvóta og haft inesta þörffyrir að
rétta sinn kvótahlut.
Egill segir að þróunarsvið Byggða-
stofnunar hafi greint landið niður í
þrjú svæði samkvæmt styrkleika. Þró-
unarsvæði eitt hafi verið metið sem
hættusvæði og þarnist staðbundinna
aðgerða ef ekki eigi illa að fara í
byggðalegu tilliti. Skilgreining fyrir
byggðasvæði 2 er að þar sé að finna
svæði sem standi nokkuð traustum
fæti og að venjuleg þróunarverkefni
dugi. Undir byggðasvæði 3 falla síðan
20 M3m --------------------------
Er
byggðakvótinn
framfór eða
afturhvarf?
sterkustu svæði landsins, sér í lagi höf-
uðborgarsvæðið.
„Við þessa greiningu var tekið mið
af hliðstæðri vinnu á Evrópska efna-
hagssvæðinu, enda ber okkur að lúta
þeim reglum sem þar gilda. Við vorum
þó strangari í okkar mati og þegar kom
að úthlutuninni á byggðakvótanum
þá bættum við inn í greiningarvinn-
una þróun kvótastöðu byggðarlaganna
á tilteknu árabili og það atriði réði að
hluta til hvernig úthlutunin varð.
Með þessar reglur í höndum, mjög
vandlega útfærðar, var úthlutun okkar
í raun aðeins stærðfræðilegs eðlis og
það var ekki hnikað frá reglunum um
eitt einasta tonn og engu úthlutað
samkvæmt okkar tilfinningum eða
sjónarmiðum um einstök byggðarlög.
Ég fullyrði því að úthlutun okkar á
byggðakvótanum var byggð á vand-
aðri vinnu sem hafði að baki sér þá
þróun sem orðið hefur í sjávarútvegs-
byggðarlögunum á undanförnum
árum. Greiningin sagði okkur einfald-
lega að þau svæði sem verst höfðu
orðið úti voru Vestfirðir og Austfirðir
og því fór þangað meginhluti þeirra
1500 tonna sem við höfðum til út-
hlutunar," segir Egill.
Mikil áhrif þrátt fyrir lítið magn
Egill leggur á það áherslu að stjórn
Byggðastofnunar hafi ekki með bein-
um hætti komið að ákvörðun um
hvernig sveitarstjórnir ráðstöfuðu sín-
um byggðakvóta. Atvinnuráðgjöfum í
kjördæmunum hafi verið falið að vera
sveitarstjórnunum innan handar við
þá ákvarðanatöku um ráðstöfunina.
Egill segir reynsluna á meginlandi
Evrópu þá að í mörgum tilfellum hafi
beinar hjálparaðgerðir stjórnvalda við
veikustu byggðir haft mikið að segja í
þá átt að snúa við óheillavænlegri
byggðaþróun. Hann segist binda mikl-
ar vonir við að byggðakvótinn og út-
hlutun hans hafi þau áhrif hér á landi.
„Ég er sannfærður um að vinna
okkar hefur afskaplega mikið að segja.
Magnið sem við höfðum til úthlutun-
ar núna var 1500 tonn og út af fyrir
sig má segja að þetta sé of lítið magn
en að mínu mati er mikilvægast að