Ægir - 01.05.2000, Blaðsíða 25

UMRÆÐAN
„Ég er hins vegar farinn að trúa því að fiskveiðistjórnunarkerfió sé langt í frá að vera það besta í heimi. Það atriði i fiskveiði-
stjórnuninni sem ég tel að menn eigi að skoða vel í þessu sambandi er frelsi útgerðarmanna til aó versla með veiðiheimildirnar,"
segir Hólmgeir Jónsson i grein sinni. Mynd: Þorgeir Baldursson
út eins og hjá öðrum launþegum á
almenna vinnumarkaðnum. Þegar
þetta er skrifað hafa um 90% af
aðildarfélögum ASI lokið gerð
kjarasamnings við Samtök at-
vinnulífsins. Samninganefnd Sjó-
mannasambands Islands hefur
verið í viðræðum við útvegsmenn
um gerð nýs kjarasamnings eins
og lög og reglur gera ráð fyrir.
Hins vegar virðist það sama upp á
teningnum og undanfarin ár.
Fulltrúar útvegsmanna eru ekki
tilbúnir til að semja við sjómenn,
sama hvar borið er niður. Utvegs-
menn eru ekki tilbúnir til að
semja um starfstengt orlof eins og
allar aðrar stéttir hafa samið um.
Fulltrúar útvegsmanna eru ekki
tilbúnir til að semja við sjómenn
um auknar greiðslur í lífeyrissjóði
eins og aðrir launþegar hafa verið
að semja um á undanförnum vik-
um. Þannig væri hægt að halda
upptalningunni áfram og gera
langan lista yfir þau atriði sem
aðrir launþegar en sjómenn hafa
getað samið um við sína viðsemj-
endur.
Þar sem sjómenn eru á hluta-
skiptum hefur það verð sem greitt
er fyrir aflann mikla þýðingu fyr-
ir tekjur sjómanna. Verð á fiski er
talið frjálst hér á landi, en vegna
eignartengsla veiða og vinnslu
geta útgerðarmenn ákveðið ein-
hliða að selja sjálfum sér fiskinn
þó annar aðili sé tilbúinn að
greiða hærra verð. Þannig er ljóst
að skilyrði eðlilegrar samkeppni
eru ekki fyrir hendi í fiskviðskipt-
um. I mörgum tilvikum ákveða
útgerðarmenn nánast einhliða það
verð sem þeir sem kaupendur afl-
ans greiða fyrir fiskinn. Þannig
komast þeir jafnframt upp með að
„Það getur ekki
gengið Lengur aó
litið sé á sjómenn sem
annars flokks fólk sem
ekki þurfi að gera
kjarasamning við.
Næstu vikur fara því
í aó hugsa upp baráttu-
aðferð sem skilar árangri
við kjarasamningsgerðina
sem framundan er."
láta sjómenn taka þátt í kaupum á
veiðiheimildum þrátt fyrir að
slíkt sé óheimilt samkvæmt lög-
um og kjarasamningum eins og
áður hefur verið nefnt.
Viðræðuslit og nýjar
baráttuaðferðir
I kjaraviðræðunum fær það engan
hljómgrunn meðal útgerðar-
manna að taka á þessum málum
þannig að þegar gerðir samningar
séu í það minnsta virtir hvað þetta
varðar. Það þarf því ekki að koma
neinum á óvart eftir framan-
greinda lýsingu að upp úr kjara-
viðræðum milli Sjómannasam-
bands Islands og LIU er slitnað.
Sjómenn standa því enn einu
sinni frammi fyrir því að velja
milli þess að starfa áfram án þess
að fá kjarasamninginn endurnýj-
aðan eða fara í verkfallsaðgerðir til
að þrýsta á um gerð nýs kjara-
samnings. Því miður virðast út-
vegsmenn geta treyst því að ríkis-
valdið stöðvi verkfall sjómanna og
framlengi vitleysuna án þess að á
vandamálunum sé tekið. Á næstu
vikum hlýtur að fara fram um-
ræða meðal sjómanna um hvernig
bregðast eigi við þeim tíðindum
að kjarasamningar nást ekki án
átaka. Ljóst er að hefðbundið alls-
herjarverkfall skilar ekki árangri
ef ríkisvaldið grípur inn í með
lagasetningu áður en deiluefnin
eru útkljáð. Því þarf að beita nýj-
um baráttuaðferðum að þessu
sinni sem skila tilætluðum ár-
angri. Það getur ekki gengið
lengur að litið sé á sjómenn sem
annars flokks fólk sem ekki þurfi
að gera kjarasamning við. Næstu
vikur fara því í að hugsa upp bar-
áttuaðferð sem skilar árangri við
kjarasamningsgerðina sem fram-
undan er. Vonandi er ekki langt
að bíða tíðinda í þeim efnum.