Ægir - 01.05.2000, Blaðsíða 50

UMHVER FISMÁL
„Það er oft skynsamlegt
að gera miklar og skýrar
kröfur í umhverfismálum.
En þetta undirstrikar hið
vandasama samband á
milli visku, sérfræði og
pótitíkur."
erum auðvitað ekki í aðstöðu til
að kynna okkur allar staðreynir á
afmörkuðum faglegum sérsviðum
og það samhengi sem er hluti af
hverju sviði. Þess vegna höfum
við helst reynt að skoða aðstæður
þar sem vísindin hafa annað hvort
greinilega önnur viðhorf en okkar
daglegu viðhorf eða þar sem
skilningur vísindamanna stemmir
ekki við viðurkenndustu skýrslur
á þeirra eigin sviði. Við reynum
að skoða helstu heimildirnar, nota
opinberar upplýsingar og gögn og
skjalfesta allt sem við gerum.
En gæti það ekki hugsast að það
sé eldur fyrst við sjáum reyk?
Gæti Akæran ekki verið sönn?
Hér er rétt að skoða aftur fyrir sig.
Munið þið eftir sjöunda ára-
tugnum? Þá höfðu allir þeir sem
rannsaka hitafar áhyggjur af nýrri
ísöld. Hvað mundum við segja nú
ef við hefðum fylgt áhyggjum
þeirra eftir með pólitískum að-
gerðum til þess að hita upp jörð-
ina?
Við höfum um árabil haft
áhyggjur af skorti á nærri öllum
hráefnum. Á sextándu öld voru
Englendingar hræddir um skort á
brenniviði, 1856 voru það kol og
á áttunda áratugnum var það olía.
Og samt hefur ekkert gerst.
Við höfum alla daga haft
áhyggjur af mat og þeim mögu-
leika að við sveltum. En frá fjórða
áratugnum hefur kaloríuneysla á
mann stigið um þriðjung og í
þróunarlöndunum næstum því
um 40%.
Á níunda áratugnum var okkur
sagt að súrt regn væri að eyða
skógunum. Við vitum nú að þessi
fullyrðing er röng.
Auðlindirnar
eru ekki að tæmast
Að Ákæran sé röng þýðir auðvitað
ekki að að við eigum að hætta að
hafa stefnu í umhverfismálum.
Langt frá því. Það er oft skynsam-
legt að gera miklar og skýrar kröf-
ur í umhverfismálum. En þetta
undirstrikar hið vandasama sam-
band á milli visku, sérfræði og
pólitíkur. Ef eitthvað er að marka
fullyrðingar mínar ættu þær að
hafa áhrif á það hvernig við not-
um vísindin sem grundvöll póli-
tískra ákvarðana. Við eigum að
vera varkárari að taka ummæli
„sérfræðings dagsins" til greina
nema sem hluta af því sem mótar
afstöðuna og við eigum að gera
strangari kröfur til sönnunar-
byrði.
Það er alveg hægt að vera hlið-
hollur umhverfinu án þess að vera
svartsýnismaður. Heimurinn er
ekki að farast. Auðlindirnar eru
ekki að tæmast. Það verður sann-
ast sagna betra að lifa á jörðinni
þegar við skiljum við hana heldur
en þegar við tókum við henni.
Njótum þess.
Heimildir:
FAO database; FAO Fisheries;
FAO Sixth World Food Survey;
Verdensbankens fodevareindex.
EIA Annuai Energy Review 1996
Data fra Hovedstadsregionens
luftovervágningsenhed (HLU).
Peto et al 1992;
The Lancet:1273.
IUCN 1992: Tropical Deforesta-
tion and Species Extinction:121
World Resources Institute World
Resources 1996-97:TabeI 11.1
50