Ægir - 01.05.2000, Blaðsíða 43

HAFRANNSÓKNIR
Fyrstu niðurstöður stofnmælingar botnfiska á íslandsmiðum
árið 2000 og stofnmælingar þorsks á hrygningaslóð:
Minna vart við þorskinn
en undanfarin ár
- ýsustofninn í stöðugri niðurleið
Hafrannsóknarstofnunin hefur sent frá sér
bráðabirgðaniðurstöður stofnmælinga botnfiska á
Islandsmiðum árið 2000 og bráðabirgðaniðurstöður
mælinga þorsks á hrygningaslóð. Mælingarnar voru
framkvæmdar með svokölluðu togararalli í
marsmánuði og netaralli síðari hluta aprílmánaðar og
eru þær liður í röð mælinga sam saman mynda úttekt
á ástandi nytjastofna á Islandsmiðum. Eftirfarandi
eru fyrstu niðurstöður mælinganna.
Stofnmæling botnfiska á
íslandsmiðum í mars (togararall)
Stofnmæling botnfiska á Islandsmiðum (togararall)
fór fram í 16. sinn dagana 6.-25. mars s.l., en fjórir
togarar voru leigðir til verkefnisins: Bjartur NK 121,
Jón Vídalín ÁR 1, Ljósafell SU 70 og Páll Pálsson ÍS
102. Togað var á 532 stöðluðum togstöðvum allt í
kringum land eftir fastri áætlun.
Alls voru mældir um 239 þúsund fiskar af 75
tegundum og kvarnir til aldursgreiningar voru tek-
nar úr um 15 þúsund fiskum. Af einstökum tegun-
dum var mest mælt af þorski, 58.600 fiskar, en af
þeim fjölda voru kvarnir teknar til aldursákvörðunar
úr 4 300 fiskum. Næst mest var mælt af ýsu, um
48.600 fiskar (4 100 kvörnum safnað), um 40 000
gullkarfar voru mældir, 21.700 skrápflúrur, 19.300
steinbítar, en mun minna af öðrum tegundum.
Stofnmæling þorsks á hrygningarslóð
(netarall)
Stofnmæling á hrygningarslóð (netarall) hefur farið
fram allt frá árinu 1996 í samvinnu við netabáta sun-
nan og suðvestanlands. Alls tóku fimm bátar þátt í
rannsókninni á tímabilinu 5.-19- aprfl s.l.: Arnar SH
157, Álaborg ÁR 25, Glófaxi VE 300, Hafdís SF 75
og Örvar SH 777. Rannsóknunum er fyrst og fremst
ætlað að varpa ljósi á samsetningu hrygningarstofns
þorsks, en mun er fram í sækir og þegar samanburður
fæst á milli ára, einnig nýtast við stofnmat. Enn sem
fyrr er stofnmæling botnfiska í mars ásamt
rannsóknum á afla og aflabrögðum mikilvægustu
þættir við mat á ástandi þorskstofnsins.
Meðfylgjandi tafla sýnir aflabrögð í netaralli 1996
til 2000 þar sem í grófum dráttum er svipuð sókn ár
hvert á hverju svæði. Töluverð aukning í þorskafla
var frá 1996 til 1998, en síðan hefur aflinn í
netarallinu farið minnkandi.
Helstu niðurstöður um þorsk
Á meðfylgjandi mynd er sýnd útbreiðsla þorsks
(kg/tog) í stofnmælingu botnfiska (SMB) árin 1997-
2000. Þar sést að magnið er nokkuð minna í ár en það
var árið 1999, og verulega minna en árin tvö þar á
undan, sem reyndar voru mun betri en næstu 5 ár þar
áður. Mikilvægt er þó að hafa í huga að áraskipti geta
verið á veiðanleika og á það einnig við um togararal-
lið jafnt sem aflabrögð fiskiskipa.
Mikið var af eins árs fiski og samkvæmt núverandi
stofnmælingu er árgangur 1999 svipaður 1984
árganginum bæði í magni og útbreiðslu en hann
fannst mest út af Austfjörðum. Af tveggja ára fiski
mældist svipað magn og áður af árgöngum 1985 og
1993 sem bendir til meðalárgangs eða um 200
milljónir þriggja ára nýliða. Af þriggja ára fiski hefur
ekki fengist meira magn síðan 1988 sem er þó mun
minna en fékkst af árgöngum 1983-1985. Flest
bendir þó til að 1997 árgangur sé af meðalstærð
miðað við langtíma meðaltal.