Ægir - 01.05.2000, Blaðsíða 48

„En mengun? Sóðum við
meira út en áður? Nei.
Aukin mengun er enn ein
fullyrðingin, sem við vitum
aó er rétt en er það
einfaldlega ekki."
sinki, silfri - já, listinn er langur.
Enn á ný segja heimsendaspá-
mennirnir að notkunin muni
aukast meira og meira, hraðar og
hraðar meðan auðlindirnar eru
takmarkaðar.
Rökin virka svo augljós að þau
birtast enn í öllum umræðum. En
þau eru röng.
Skortur á nærri öllum hráefn-
um hefur minnkað. Við höfum
aldrei notað jafn mikið af olíu og
samt höfum við aldrei haft til um-
ráða olíu til jafn langs tíma. (45
ára). Þetta kemur fyrst og fremst
til af því að við eru betri og betri
í því að finna olíu, framleiða hana
og stunda viðskipti með hana.
En mengun? Sóðum við meira
út en áður? Nei. Aukin mengun
er enn ein fullyrðingin, sem við
vitum að er rétt en er það einfald-
lega ekki. Greining, unnin af Al-
þjóðabankanum, sýnir einmitt að
mengun minnkar þegar þjóðir eru
nógu ríkar til þess að hafa áhyggj-
ur af umhverfinu.
Röksemdafærslan hljóðar þan-
nig að fleira og fleira fólk, sem
neytir meira og meira hlýtur að
48
sóða út meira og meira. En ef við
skoðum sögulegar staðreyndir sjá-
um við að mengunin minnkar og
minnkar. Árið 1285 var loft-
mengunin í London svo mikil að
Eðvarð I stofnaði til fyrstu loft-
mengunarnefndarinnar. Strax á
fjórtándu öld var Thamesá fyllt
með gömlu sorpi. Á átjándu öld
var vatn mengað og matur einnig,
götur borgarinnar svo fullar af
rotnandi dýrahræjum, skít og
ryki að „gestir þurftu að halda fyr-
ir vit sér til þess að forðast fyl-
una“. Frá lokum sextándu aldar
jókst loftmengun vegna bruna
timburs og kola og frá iðnaði svo
mikið að hin alræmda Lundúna-
þoka varð til, sem drap þúsundir
manna og olli því að milljónir
fengu bronkítis. Sólin skein
langtum minna í London en í
sveitunum í kring. Árið 1908 var
hægt að sjá í Kaupmannahöfn
kolareykinn eins og „gráleitt ský
sem máir útlínurnar og minnkar
sjóndeildarhringinn".
Nú er brennisteinsmengun í
Kaupmannahöfn 10 sinnum
minni en hún var 1850. Sót hefur
minnkað um 83% frá 1967, blý
um 97% síðan 1982. í London
hefur ekki verið jafn lítill brenni-
steinn og lítið sót í andrúmslofti
síðan 1650.
Hvers vegna höldum við að
umhverfið sé í svona slæmu ásig-
komulagi, ef það er ekki raunin?
Ljúga vísindamennirnir? Eg held
ekki.
Takið frekar eftir að vísindin
eru með innbyggða skekkju. Ger-
ið ykkur í hugarlund að vísinda-
maður segi að hann hafi rannsak-
að sitt svið og fundið út að það séu
engin almenn vandamál tengd
manneskjunum. Hvernig verða
viðbrögðin? Við segjum; „fínt" og
hugsum ekki meira um það.
Ef hins vegar vísindamaður
segir, eftir að hafa rannsakað sitt
svið, að hann hafi fundið út hættu
á að örlagaþrungið hættulegt
vandamál geti skollið á okkur,
verðum við áhyggjufuil. Við veit-
um meira fjármagni og fáum
fleira fólk til þess að rannsaka
vandamálið til hlýtar.
Þessi staða ein og sér leiðir til