Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1926, Page 24

20
greina fer út um þúfur og — af því að þessir ókostir og ágall-
ar blasa við — dregur mjög úr allri framtakssemi á þessu
sviði. Almenna skoðunin verður hæglega sú, að það væri að
vísu gott og gagnlegt að tryggja afkomu almennings gegn
afleiðingum veikinda, slysa og annars þvilíks, en að heildar-
kerfi á þessu sviði yrði svo margbrotið og umsvifamikið, að
enganveginn væri við okkar hæfi. Sje því ekki lengra far-
andi, en að bera í stærstu brestina.
Hjer skal nú i aðaldráltum farið yfir það, hversu þessum
málefnum nú er komið hjer á landi.
Slysafrygging.
Viða um lönd hefir það verið slysaáhættan, sem átti einna
verulegasta þáttinn í því að þoka tryggingarmálefnunum á-
fram. Var eðlilegt að svo reyndist einnig hjer á landi, þar
sem slysfarir, einkum á sjó, hafa verið svo frámunalega
tíðar, samanborið við fólksfjölda. En lengi var farið ofboð
hægt og gætilega í sakirnar.
a. Lögin frá 1903.
Samkvæmt lögum nr. 40, 10. nóvember 1903 um lífsábyrgð
fyrir sjómenn, er stunda fiskiveiðar á þilskipum, skal það
»eftirleiðis vera skylda að vátryggja líf hjerlendra sjómanna,
er fiskiveiðar stunda á þilskipum hjer við land«, á þann
hátt er nánar er tiltekið i lögunum. Tryggingarskyldunni er
þannig markað svo þröngt svið, sem nokkurnveginn mátti
telja mögulegt, úr því þó verið var að skylda til tiyggingar.
Pó náði skyldan ekki að eins til háseta, heldur og til stýri-
manna og skipstjóra.
Iðgjald skipverja skyldi vera 15 aurar fyrir hverja viku
vetrarvertiðar, en 10 aurar fyrir hverja viku vor- og sumar-
vertíðar. Skyldi útgerðamaður greiða gjald þetta fyrir skip-
verja sína, gegn endurgjaldi af hlut þeirra eða kaupi, en auk
þess skyldi hann frá sjálfum sjer greiða helming á móts við
gjald allra skipverjanna. Gjaldið mátti taka lögtaki, ef það ekki
var greilt þegar Iögskráning til skiprúms fór fram og bar
skráningarstjóra að innheimta það, gegn2°/o innheimtulaunum.
Bætur eru engar heimilaðar fyrir slys, sem ekki hafa dauða
í för með sjer, en ef sjómaður druknar eða deyr af slysför-
um á þvi tímabili, er hann greiðir vátryggingargjald fyrir,
skal vátryggingarsjóður greiða 100 kr. á ári næsfu 4 ár til