Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1931, Blaðsíða 11

9
starfsemin. Hún gefur á liinn l)óginn að jafnaði litlar eSa eng-
ar tekjur hér hjá okkur, en án hennar er í raun og veru eklci
um háskólastarfsemi að ræöa, jafnvel þó að kennslan sé rækt
sæmilega.
A Iiinn bóginn eru háskólakennarar oftast nær menn,
sem eru í betra lagi starfhæfir. Og þeim standa því ýmsar
leiðir opnar til fjáröflunar, ef þeir leggja sig í framkróka um
það. í flestum þeirra mun og vera sú mannræna, að þegar
])eim eru settir tveir kostir, að komast í fjárþröng eða vinna
starf, sem þeim er i raun og' veru óskvlt og miður geðfellt, til
þess að geta firrt heimili sitt vandræðum, þá taka þeir siðari
kostinn. Sumir eru ef til vill svo vel settir, að þeir geta fengið
aukastarf i þeirri grcin, sem embætti þeirra er skylt. En aðr-
ir verða að láta sér nægja störf, sem eru allskostar óskvld
starfi þeirra við Háskólann. Og fyrir vísindastarfsemina er
þetta oft jafngott livorttveggja. Eg skil ekki, að læknir t. d.
hafi mikinn vísindalegan arð upp úr því, þó að hann þeytist
um hæinn til þess að skoða sjúklinga með kvefpest eða aðra
daglega kvilla, eða lagaprófessor þó að liann semji frumvörp
fvrir stjórnina eða hlusti á þrætur manna, eða aðrir kennarar
háskólans, þó að þeir þrælki í tímakennslu í skólum fyrir
byrjendur. Allt er þetta brauðstrit, gagnslaust fjæir starf há-
skólakennara og óarðherandi fyrir Háskólann.
Eg' leyfi mér að fullvrða, að kennarar Háskólans myndi
yfirleitt ekki fara fet út fyrir starf sitt i þágu Háskólans og
þeirrar menningar, sem frá lionum á að stafa, ef þeir væri
ekki til þess neyddir af áhyggjum fyrir daglegu hrauði. Eg vil
líka fullyrða, að þeir eru vfirleitt ekki eyðslumenn. En starf
það, sem þeir eiga að vinna, er þess eðlis, að til þess þarf ró
og áhyggjuleysi, og það fer forgörðum, ef daglega og oft á
dag berja að dyrum lieinar áhyggjur um það, livað fjölskyld-
an eigi að liafa sér til matar og hverju klæðast og hvernig
hafa þak yfir liöfuðið.
Háskólinn ætti að vera sjálfkjörinn til þess að vera mið-
stöð hóklegrar menningar í landinu. Þar starfar hópur manna,
sem valdir eru úr menntamönnum landsins vegna þess, að