Hugur - 01.01.1989, Qupperneq 74

Hugur - 01.01.1989, Qupperneq 74
JORUNDURGUÐMUNDSSON TVENNIR TÍMAR í SIÐFRÆÐI DAVÍÐS HUME Inngangur í því sem hér fer á eftir, mun ég beina athyglinni að tveimur þáttum í siðfræði Davíðs Hume. Fyrra viðfangsefnið er nokkuð hefðbundið og almennt rætt meðal þeirra sem áhuga hafa á siðfræði Humes, en hið síðara ekki. Fyrra atriðið varð- ar hugmyndir Humes um samhygð, sem lesendur hafa væntan- lega fræðst eitthvað um af skrifum og ræðu Páls Ardal, ef ekki af Davíð sjálfum. Síðara atriðið sem ég mun fjalla um varðar ýmsar vangaveltur um það hvort skoðanir Humes séu hinar sömu í tveimur höfuðritum hans um siðfræði, það er, hvort seinna rit hans, Rannsókn á undirstöðum siðferðisins, hafi í grundvallaratriðum fram að færa aðra kenningu en þá sem birtist í ritinu Ritgerð um mannlegt eðli? Ef við skoðum þetta nánar, þá vil ég halda tvennu fram varðandi kenningu Humes um samhygð. Annars vegar því, sem flestir telja ekki vera, að kenningin bjóði í raun upp á raunhæfa lausn á þeim vanda sem fylgir því að gera skýra og samkvæma grein fyrir siðferðilegu mati okkar á öðru fólki. En hins vegar, að kenningin um samúð beini ljóslega athygli okkar að þeim vandkvæðum sem eru Hume livað skeinu- hættust. Dæmi um seinna atriðið er spumingin: hvemig má skýra það að við berum umhyggju fyrir alls óviðkomandi fólki? eða þessi: hvers vegna metum við menn á einn veg fremur en annan? Ég mun beina athyglinni að nokkmm þeirra atriða í kenningu Humes, sem margir fræðimenn telja að verði honum að falli, en legg jafnframt á borð fyrir ykkur mínar eigin túlkanir, sem benda til þess að I lurne hafi í raun átt lausn á þessum vanda í fórum sínum og það meira að segja í Ritgerðinni um mannlegt eðli. Ég mun einnig fjalla um grein- armun þess að líta á samhygð sem lögmál um flutning til- finninga milli manna (principle of communication) og hins að líta á samhygð sem verk ímyndunarinnar (imaginary process). I Ijósi þessara athugasemda þá vil ég hafna þeirri víðteknu skoðun, að á efri árum sínum, eða með öðrum orðum í riti
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.