Dvöl - 01.10.1938, Blaðsíða 71

D V ö L
369
dugnaði tekst honura að gera verk sitt
þannig úr garði, að hann stendur sem
rithöfundur framar þeim, sem geta jafn-
vel talnð eldlegum tungum, en skortir
Jiað þrek og þá sjálfsgagnrýni, sem er
óhjákvæmilega skilyrði til þess, að efni-
legur byrjandi geti með tíð og tíma orðið
snillingur.
Enn eitt dæmi um vandvirkni er próf-
arkalesturinn, sem er miklu fullkomnari
en gengur og gerist. Að síðustu má geta
þess, að pappírinn í bókinni er með af-
brigðum slæmur. I’að er ómögulcgt aö
skera upp úr örkunum með verkfærum,
sem vcnjulega eru notuð til þeirra hluta,
án þess að tæta blöðin inn undir miðjar
spásslur.
Þ. G.
Guðm. Daníelsson frá Gutt-
ormshaga. Gegnum lystigarS-
inn. Skáldsaga. ísafoldar-
prentsmiðja h.f.
Þegar getið er bókar eftir þenna höf-
und. væri það undantekning frá reglunni,
ef hann væri ekki skammaður fyrir aÖ
stæla stíl Halldórs Kiljans, og skal það
því hór með gert — en með þessum at-
hugasemdum þó: Um bókina í heild verð-
ur naumast nokkuð sagt, svo skiptir þar
mjög í tvö horn. Einnig hvað viðkemur
stíl og meðferð málsins yfirleitt, er fvrri
hluti hennar sízt frumlegri eða vandaðri
en þær bækur höf., sem áður eru út
komnar, en þegar líður á bókina, virðist
hann greinilega sprengja af sér gamln
fjötra og byrja nýtt líf. Iívort þetta er
vfsir til eilífs lífs, er framtíðarinnar og
höf. sjálfs að ákveða.
„Gegnum lystigarðinn" (nafniö er illa
valið og gefur enga hugmynd um efni
bóknrinnar), er saga Hrafns Halldórs-
sonar, ungs nianns, sem hleypur að heim-
an undan ofríki systkina sinna, sem ekki
skirrast við að gleypa í sig það litla, sem
honnm er skammtað til miðdegisverðar
(hann er þó næstelzti bróðirinn og mað-
ur um tvítugt). Hann kemst í tjöld vega-
vinnumnnna og vinnur með þeim til
hausts, en fer þá til Reykjavíkur og
tekur að leggja stund á skáldskap. Síðari
lýsir höf. skálda- og ástadraumum þessa
unga manns og að live miklu leyti og á
hvern hátt þeir að lokum rætast, en að
rekja það nákvæmlega yrði lengra mál
en Dvöl kefir rúm fyrir, enda ástæðu-
laust.
Guðm, Daníelsson er all-stórvirkur rit-
höfundur og honum dettur margt gott
í hug, en hann er ekki vandvirkur. Þegar
andinn kemur yfir hann, skrifar hann
góða kafla, en þegar andinn vill ekki
koma, ætti hann að hefla og laga þá sömu
kafla, í stað þess aö skrifa nýja og senda
svo hvorttveggja í prentsmiðjuna án
nauðsynlegrar fágunar. — Eins og áður
var á minnzt, er síðari hluti þessarar
bókar miklu betri og heilsteyptari en hinn
fyrri, sagan er meira lifandi, þýðingar-
litlar aukapersónur valda minni glund-
roða og losi; í stuttu máli — höf. nær
fastari tökum á viðfangsefni sínu, en
einnig hér skortir talsvert á vandvirkni.
Aðalatriðið er ekki blaðsíðufjöldinn né
hraði hnndarinnar, sem á pennanum held-
ur. Bæði höf. og lesendum er betra að út
komi ein góð bók en tvær sæmilegar, sem
bera með sér, að þær gætu verið betri.
Ytri frágnngur bókarinnar er ljýta-
laus, að öðru leyti en þvi, að vandfundin
er sú blaðsíða, sem ekki skartar með
einni eða fleiri prentvillum, flestum svo
augljósum, að hver meðalgreindur bama-
skólanemandi hlyti að hafa rekið augun
í þær, ef honum hefði verið falinn próf-
arkalestur,
Þ. G.
Halldór Kiljan Laxness.
Gerslca (rfintýriS. Minnisblöð.
Bókaútgáfa Heimskringlu,
Reykjavík 1938.
Það er óþarfi að minna bóklesandi ís-
lendinga á það, þegar komin er á mark-
aðinn bók eftir Halldór Kiljan Laxness,
og það væri bamaskapur af ósérmennt-