Dvöl - 01.10.1938, Blaðsíða 38

276
D V Ö L
asti fávitaskapur. Og mennirnir,
sem draga sitt vesala líf fram í
þessum strætum eymdar og fá-
tæktar, munu einn góðan veður-
dag hverfa þaðan burt og taka
sér bólfestu annarsstaðar. Ein-
hverntíma verða sýningar haldnar
á löngum, auðum götum, svipað
og menn sýna nú gamlar hallir og
miðaldakirkur. Nýr tími mun vaxa
burt fr!á stórborginni, gras gróa
á asfaltgötum, og landshornamenn
hreiðra um sig í rústum stórra
sölubúða“.
Að nýr tími geti horfið burtfrá
stórborginni virðist höfunduiinn
byggja á þeirri staðreynd, að
vegna nýjustu samgöngutækja eru
allar vegalengdir svo að segja að
þurrkast burt. Menn, sem stunda
atvinnu í bæ, fara því að geta haft
búsetit í mikilli fjarlægð frá hon-
um. Áður soguðu bæjirnir til sín
fólkið úr sveitum, en útlit er fyrir
að sveitirnar fari nú aftur að
gleypa bæina.
Myndun nýrra landbúnaðarbýla
er mikið menningarmál fyrir þetta
land, en sveitabúskapur tekur þó
aldrei nema örlítið brot af árlegri
fólksfjölgun. Meginþorrinn hlýtur
að hverfa að sjónum eða í iðnað.
En stórborgir með öllum sínum
óskapnaði ættu aldrei að rísa hér,
yfir það stig í þróunarsögu mann-
kynsins þyrfti með ölíu að stíga.
Allir vaxandi bæir hér, nýir og
gamlir þurfa enn meira land til
umráða. Allar nærliggjandi sveitir
eiga að leggjast undir þá. Þar
eiga svo verkamannabústaðir fram-
tíðarinnar að standa, meðolnboga-
rúmi fyrir hverja fjölskyldu til ein-
hverrar ræktunar. Og þó fjöl-
skyldufaðirinn stundi aðalstarf sitt
í bænum, við verzlun, iðnað eða
almenna vinnu, lifir hann allarsín-
ar frjálsu stundir í sveit, hressist
þar og endurnærist fyrir magn
gróinnar jarðar. Og börn hans al-
ast þar við störf og hljóta giftu-
ríkara uppeldi en malbikuð gata
getur veitt þeim.
Sönn, íslenzk þjóðmenning, með
sterkum, persónulegum blæ, mun
því aðeins halda áfram að blómg-
ast og vaxa, að takist að varðveita
til íulls samband þjóðarheildarinn-
ar við hina óendanlega máttugu
og mikilfenglegu náttúru landsins.
En týni þjóðin sinni sérstæðu
menningu, er hún á flugsnös með
að hrapa í hættu frelsi sínu og
sjálfstæði.
Þejr, sem sjá mun á sál og líkama,
hafa hvorugt til að bera.
Oscar Wilde.
Trúarbrögðin deyja út, þegar það
sannast, að þau hafa haft rétt að
mæla. Vísindin eru kirkjugarður út-
dauðra trúarbragða.
Oscar Wilde.
Forðastu hverskyns röksemdir. Þær
eru aldrei fínar, en oft sannfærandi.
Oscar Wilde.